- ROTARY'NİN AMACI
- ROTARY KELİMESİNİN TANIMI
- RESMİ ROTARY BAYRAĞI
- ROTARY'NIN ÇARKLI AMBLEMİ
- SEKRETERYA
- ROTARY' DE "İLK" LER
- ROTARY'NİN AMACI
- ROTARY SLOGANLARI
- ROTARY' DE YÜZDE YÜZ DEVAM KURALI
- DÖRTLÜ DENEY
- PAUL HARRİS HEM İLK HEM İLK DEĞİL
- İLK İSİM VEYA TAKMA ADLARLA HİTAP
ETME KURALI
- HİZMET VERMENİN DÖRT YOLU
- ROTARIAN DERGİSİ VE BÖLGE
DERGİLERİ
- BİR ROTARYENiN ULUSLARARASI
SORUMLULUKLARI
- STANDARD KULÜP ANA TÜZÜĞÜ
- ÜYE TEKLİFİ
- ROTARY KULÜPLERİNDE KADINLAR
- ULUSLARARASI ROTARY DÜNYA
BAŞKANLIĞI OFİSİ
- ROTARY İLK'LERİNDEN BAŞKA ÖRNEKLER
- 711 NO' LU ODA - ROTARY'NİN DOĞUM
YERİ
- DÜNYA ANLAYIŞ AYI
- DÜNYA ANLAYIŞI İÇİN ROTARY ÖDÜLÜ
- ROTARY' DE SINIFLANDIRMA PRENSİBİ
- KULÜP BAYRAKLARININ KARŞILIKLI
DEĞİŞİMİ
- DEVAMSIZLIK HAKKINDA KURALLAR
- ROTARY' Yİ YENİ ÜYELERLE PAYLAŞMA
- DEĞİŞİKLİKLERE KARŞI HOŞGÖRÜYLE
BAKABİLMEK
- OLAĞAN DIŞI TELAFİ TOPLANTILARI
- MESLEK HİZMETLERİ
- ROTARY EŞLERİ
- ROTARY COĞRAFYASI İLE iLGİLİ BAZI
GERÇEKLER
- KULÜP TOPLANTILARINDA SAYGI DURUŞU
- EL KİTABI
- ROTARY'DE DOSTLUK İMKANLARI
YARATMAK
- KULÜPTE ŞARKI SÖYLEME
- KIDEMLİ FAAL ÜYELİK
- ONUR ÜYELİĞİ
- ROTARY INTERNATIONAL ÜYELİĞİ
- BÖLGE GUVERNÖRÜ
- ULUSLARARASI ASAMBLE
- BÖLGE ASAMBLESİ
- BÖLGE KONFERANSI
- GELECEK DÖNEM BAŞKANLARI EĞİTİM
SEMİNERİ
- GENÇLİK MÜBADELE PROGRAMI
- HİÇBİR ÖZEL HAK ve ÜSTÜNLÜĞÜN
BULUNMAMASI
- HER ROTARYENİN GENÇLERE BİR ÖRNEK
OLMASI
- DÜNYA TOPLUM HİZMETİ
- ROTARY KULÜPLERİNDE KADIN
GURUPLARI
- OKUR YAZARLIK EĞİTİMİ
- YAŞLILARA İLGİ
- ULUSLARARASI KONVANSİYONLAR
- BÖLGESEL KONFERANSLAR
- ÜLKELERARASI KOMİTELER
- R.I.B.I.
- YASAMA KONSEYİ
- DÜNYA DOSTLUK FAALİYETLERİ
- ROTARY DOSTLUK MÜBADELESİ
- ROTARY GENÇ LİDERLER YETİŞTİRME
PROGRAMI (RYLA)
- ROTARY KIRSAL HİZMETLER PROGRAMI
- ROTARY GÖNÜLLÜLERİ
- INTERACT
- ROTARACT
- ROTARY' DEKİ DİĞER İLKLER
- ULUSLARARASI ROTARY GENEL
SEKRETERLİĞİ
- ROTARY'DE BAŞKAN SEÇİMİ
- YILLARA GÖRE ROTARY TEMALARI
- SEÇİM PROPAGANDASI YASAĞI
- ROTARY VAKFININ BAŞLANGICI
- ROTARY VAKFI DAİMİ FONU
- İYİ NİYET ELÇİLİĞİ BURSLARI
- AFET YARDIMLARI PROGRAMI
- (GSE) GRUP İNCELEME PROGRAMLARI
(GİM)
- SAĞLIK, AÇLIK, İNSANLIK YARDIMLARI
(3-H) PROGRAMI
- EŞLEŞTİRİLMİŞ BAĞIŞLAR
- CARL. R MILLER ARAŞTIRMA BAĞIŞLARI
- POLIO PLUS
- ROTARY'NİN BARIŞ PROGRAMLARI
- PAUL HARRİS DOSTLARI
- DEĞERLİ HİZMET TAKDİRNAMESİ ve
SEÇKİN HİZMET ÖDÜLÜ
- ROTARY'DE HALKLA İLİŞKİLER
- ROTARY AMBLEMİNİN KULLANIMI
- ÖZEL ROTARY GÜNLERİ VE TAKVİMİ
- ROTARY'NİN YAYGINLAŞTIRILMASI

Rotary'nin
amacı
Rotary'nin amacı, hizmet
etme idealini, bütün değerli girişimlerin temeli olarak
teşvik etmek, geliştirmek ve özellikle
• Tanışıklığın
geliştirilmesinin bir hizmet fırsatı sayılması,
• İş ve meslekte yüksek
ahlak standartlarının uygulanmasını, bütün yararlı iş ve
mesleklerin değerinin kabul ve takdir edilmesini ve her
Rotaryenin, kendi işini ve mesleğini topluma hizmet için bir
fırsat sayarak yüceltmesini,
• Her Rotaryenin Hizmet
idealini kişisel yaşamında, mesleki yaşamında ve toplumsal
yaşamında uygulanmasını,
• Hizmet idealinde
birleşmiş çeşitli iş ve meslek sahipleri arasında dünya
çapında dostluk ilişkileri kurmak suretiyle uluslararası
karşılıklı anlayışı, iyi niyet ve barışı teşvik etmek ve
geliştirmektir.
ROTARY
İŞ VE MESLEK SAHİPLERİNİN TOPLUMA HİZMET KURULUŞUDUR.
ROTARY
KELİMESİNİN TANIMI
"Rotary" denilen kuruluşu
nasıl tanımlarsınız? Rotary kulüplerinin sayısız özellikleri
yanında sayıları milyonları aşan Rotaryenlerin
faaliyetlerini tanımlamak öyle birkaç cümle ile
anlatılabilecek şey değil. Rotary hizmetlerinin nitelikleri,
uluslararası bir kuruluş olması, güçlü dostluk bağları,
çeşitli mesleklerin temsil edilişi iyi niyetin
geliştirilmesi ve dünya anlayışı, yüksek ahlaki değerlerin
önemsenmesi diğer insanlarla ilgilenme ve daha birçok
belirgin özelliklerin tümünü içerir bir tanımlama bulmak
gerçekten güçtür.
1976 yılında Rotary
lnternational Yönetim Kurulu Rotary'nin temel görünüşünün
tam bir tanımını yaptırmak ister. Bunun üzerine, o sırada
Rotary'de halkla ilişkiler komitesinde görevli üç kişilik
bir guruptan Rotary'yi tek bir cümle ile tanımlamaları
istenir. Çeşitli taslaklar üzerinde yapılan çalışmalar
sonunda aşağıda yazılı olan tanımlama ortaya çıkar. Bu
tanımlama çeşitli Rotary yayınlarında bugüne kadar
kullanılagelmiştir.
"ROTARY, İnsanlığa hizmet
vermek, her meslekten yüksek ahlaki standartları yüceltmek
ve dünyada barış ve iyi niyeti yaymak amacıyla dünyadaki iş
ve meslek adamlarının birleşmelerinden meydana gelmiş bir
kuruluştur".
"Rotary Kulübü Nedir?"
diye soranlara yukarıda yazılı bu cümle ile cevap vermek
amacıyla bu cümleyi ezberlemeye gerçekten değer.
RESMİ
ROTARY BAYRAĞI
Amerika Birleşik
Devletlerinin Texas Eyaleti, Dallas şehrinde 1929 yılında
yapılan Uluslararası Rotary Konvansiyonunda Rotary'yi temsil
edecek bir Flama, resmen kullanılacak bir Rotary bayrağı
olarak kabul edildi. Bu Rotary bayrağında beyaz bir zemin
üzerinde altın renginde bir çark amblemi beyaz bayrağın
ortasında yer alıyordu. Rotary çarkının çerçevesi koyu mavi
renkte idi. Bu çarkın üzerinde alt ve süt tarafından yazılı
olan "Rotary" ve "international" kelimeleri de altın renkli
idi. Çarkın göbeğindeki mil ve kama yuvası ise beyaz renkte
idi.
İlk resmi Rotary bayrağı,
1915 yılının Ocak ayında Kansas City Missouri Kentinde
dalgalandı. 1922 yılında küçük bir Rotary flaması Güney
Kutbuna Amiral Richard Bryd tarafından dikildi. Amiral Byrd
Virginia Eyaletinin Winchester şehri Rotary kulübü üyesiydi.
Bundan dört yıl sonra ise, Rotary flaması ile Kuzey Kutbuna
giden aynı kişi, yani Amiral Byrd idi.
Rotary Kulüplerinin
bazıları resmi Rotary bayrağını bir sancak gibi her kulüp
toplantısında asarlar. Böyle durumlarda, bayrak üzerinde
çark ambleminin üzerine "Rotary Kulüp" yazısını ve amblemin
altına de şehir, eyalet ve ülke adının yazılması uygun olur.
Rotary Bayrağı, bugün
Rotary Dünya Merkezinde her zaman için asılıdır ve
dalgalanmaktadır. Bir de, her Rotary Konvansiyonunda ve
Uluslararası Rotary'nin resmi organizasyonu olarak
düzenlenen toplantılarında bu bayrak mutlaka asılmalı ve
dalgalanmalıdır.
ROTARY'NIN
ÇARKLI AMBLEMİ
Rotary'nin ilk günlerinden
beri kullanılagelen tek sembolü bir 'ÇARK' olmuştur. Bu
çarkın ilk çizimi Chicago'lu bir Rotaryen olan Montague Bear
tarafından yapılmıştır. Mesleği oymacılık olan Montague'nün
yaptığı ilk çizim, etrafında toz ve hareket olduğunu
gösteren birkaç çizgisi olan basit bir vagon tekerleği idi.
Bu çizimdeki 'Çark', "Uygarlık ve hareket" anlamını
taşıyordu. Kurulan ilk Rotary kulüplerinin çoğunun
kullandığı başlıklı yazı kağıtlarında ve yayınlarında
değişik biçimlerde yagon tekerleği vardı. Sonunda, 1922
yılında sadece Rotaryenlerin sembolü olacak tek bir çark
şeklinin benimsenmesine karar verildi. Böylece, 1923 yılında
24 adet dişli ve altı adet tekerlek parmağı olan bugünkü
çark, Uluslararası Rotary tarafından benimsendi. Ancak, bir
değişiklik de daha sonradan yapıldı. Bir kısım mühendisler,
herhangi bir çarkın dönebilmesi ve iş yapabilmesi için çark
merkezinin ortasında "kama yuvası" bulunması gerektiğini; bu
olmadığı takdirde çark ve dişlerin ana şaftan güç
alamayacağını belirttiler. Bunun üzerine, 1923 yılında bu
çark göbeğine bir de kama yuvası eklendi ve böylece son
şeklini alarak Uluslararası Rotary'nin amblemi resmen
benimsenmiş ve kabul edilmiş oldu.
SEKRETERYA
Çoğu Rotaryenler
Sekreterya'yı Evonston'daki (Illinois) Ri Dünya Merkezi'nin
bir başka ismi olarak kabul ederler. Aslında, Sekreterya
bundan biraz daha fazla anlam taşır. Dünya Merkezi'nin
tümünü içermenin yanı sıra, Sekreterya Rl'nın düzenli ve
etkin bir şekilde faaliyet göstermesi için çalışan yaklaşık
500 kişiyi de kapsar. Ayrıca, Genel Sekreter ve ekibinin
bütün çalışmalarını da tanımlayan bir terimdir. Sekreterya,
daha önce Şube ofisleri olarak tanımlanan dünya üzerindeki 8
Rotary Hizmet Merkezlerinin tamamını, bu merkezlerde çalışan
bütün personeli ve Rotary Vakfına tahsisli personeli içine
alır. Tek amacı kulüplere, bölgelere, Rl'nın idari
ofislerine ve Rotary Vakfına hizmet vermektir. Evanston'da "One
Rotary Center" adlı bir binada bulunan Rl Dünya Merkezi,
Sekreterya'nın da merkezidir.
ROTARY'DE
"İLK" LER
- Dünyada ilk Rotary
Kulübü toplantısı Amerika Birleşik Devletlerinin lllinois
Eyaleti, Chicago şehrinde 23 Şubat 1905 tarihinde yapıldı.
- Rotaryenlerin birlikte
resmi öğle yemeği yeme geleneği ilk olarak 1909 yılında
kurulan California Oakland Rotary kulübünce başlatıldı.
- İlk Rotary Konvansiyonu
1910 yılında Chicago'da yapıldı.
- Amerika Birleşik
devletleri dışında kurulan ve kabul edilen ilk Rotary Kulübü
1910 yılında Kanada, Manitoba Eyaletinde Winnipeg Rotary
Kulübüdür.
- Kuzey Amerika dışında
kurulan ilk Rotary Kulübü, 1911 yılında Irlanda'da kurulan
Dublin Rotary Kulübüdür.
- Konuşma dili İngilizce
olmayan ilk Rotary Kulübü 1916 yılında kurulan Küba'da
Havana Rotary Kulübüdür.
- Güney Amerika'da kayıtlı
ilk Rotary Kulüp, 1918 yılında Uruguay'da kurulan Montevideo
Rotary kulübüdür.
- Asya'da kayıtlı ilk
Rotary Kulüp, 1919 yılında Filipinlerde kurulan Manila
Rotary Kulübüdür.
- Afrika kıtasında kayıtlı
ilk Rotary Kulübü, 1921 yılında Güney Afrika'da kurulan
Johannesburg Rotary Kulübüdür.
- Avusturalya kıtasında
kayıtlı ilk Rotary Kulübü, 1921 yılında kurulan Melbourne
Rotary Kulübüdür.
ROTARY'NİN
AMACI
Dünyanın bazı bölgelerinde
her haftalık normal toplantıların açılışında tüm üyeler
ayağa kalkarak Rotary'nin amacını yüksek sesle ve hep
birlikte okurlar. Rotary'nin ana tüzüğünde yazılı olan bu
amaçlar. Rotaryenlerin kendi büroları veya çalıştıkları
yerlerde duvara asılı olarak da bulunur.
Rotary'nin amaçları hep bu
şekilde ifade edilegelmiş değildir. 1906 yılında yapılan ilk
kuruluşta üç amaç belirtilmişti: İş, iyi dostluk ve toplumun
yararlarının gözetilmesi ve ilerlemesi amaçlar
hedeflenmişti. 1910 yılına gelindiğinde, "Rotary'nin
genişletilmesine daha çok önem verildiğinden, amaçların
sayısı beşe çıkmıştı. 1915 yılında amaçların sayısı altı
oldu. 1918 yılında amaçlar yeniden kaleme alında ve sayısı
dörde indirildi. Bundan dört yıl sonra tekrar altıya
çıkarıldı ve 1927 yılında yeniden değiştirildi.
En sonunda, 1935 yılında
yapılan Mexico Konvansiyonunda bu altı amaç yeniden
yazılarak sayısı dörde indirildi. En son değişiklik 1951
yılında bu amaçlar süzülerek birleştirildi ve tek bir amaca,
ama dört ayrı yolu hedefleyen tek bir amaç olarak yeniden
ifade edildi. Rotary'nin amacı anahtar sözcük "HİZMET
İDEALİ" kavramında yatar. bu ideal, kişinin tüm yaşamında
başkalarına karşı düşünceli ve yardıma hazır davranış olarak
özetlenebilir. Rotary amacının gerçek anlamı da budur.
ROTARY
SLOGANLARI
1911 yılı Ağustos'unda
Oregon Eyaletinin Portland şehrinde yapılan ikincij Rotary
Konvansiyonunda Uluslararası Rotary'nin benimseyip
onayladığı ilk solgan "He Profits Most Who Serves best"
sözcükleriyle ifade edilen bu söz, hizmet amaçlı bir kulüp
olan Rotary'nin felsefesini "En iyi hizmet eden, en çok
yararlanır" diyerek özlü bir şekilde ifade ediyordu.
Bu cümle ilk defa Şikagolu
bir Rotaryen olan Art Sheldon tarafından 1910 yılında
yaptığı bir konuşmadan alınıp az bir değişiklik yapılmıştı.
Konuşmanın aslında "Dostlarına en iyi hizmeti veren en çok
kazançlı çıkar" deniliyordu. Aynı günlerde Mmnesota
Eyaletinin Menneapolis şehri Rotary Kulübü başkanı Ben
Collinsise, bir Rotary kulübü kurmanın en uygun yolunun
kendi kulübünün benimsemiş olduğu prensibini kabul etmekten
geçtiğini ifade ederek "Kendin değil Hizmet önemlidir"
cümleciği ile ana felsefeyi kısaca özetlemiştir.
1950 yılında Detroit
şehrinde yapılan Rotary Konvansiyonunda işte bu iki söz, az
değiştirilerek ve birleştirilerek tek bir slogan haline
gelmiş ve ifadesini: "KENDİNDEN ÖNCE HİZMET" sloganında
bulmuş ve "En iyi hizmeti veren en çok yararlanır" cümlesi
ile rotaryenlerin resmi sloganına dönüşmüştür.
1989 yılı Yasama Konseyi
sırasında Rotary'nin esas sloganı olarak kabul edilen ve en
az ve öz sözcükle ifadesini bulan
"KENDİNDEN ÖNCE HİZMET"
sözü, Rotary felsefesini
ve bencillik taşımayan gönüllü hizmet amacını en veciz
şekilde ifade ettiği için kabul edilip onaylandı.
ROTARY'DE YÜZDE YÜZ DEVAM KURALI
Güçlü ve aktif bir Rotary
kulübü olabilmek için Rotary toplantılarında kesintisiz
olarak devam etmek şarttır. Rotaryenlerin devam konusuna
verdikleri önem, 1922 yılında Uluslararası Rotary'nin
toplantılara düzenli katılma konusunda açtığı bir yarışma
ile ilk defa dünya Rotaryenlerine duyuruldu. Dünyadaki tüm
Rotaryenler yüzde yüzlük bir katılma oranı için yarıştılar
ve binlerce Rotaryen üst üste birkaç yıl bu devam başarısını
elde ettiler. Rotaryenler gerek kendi kulüplerinde, gerekse
başka Rotary kulüplerinde, bu yüzde yüzlük katılım oranına
erişme başarılarını gururla anlatır ve bu rekorlarını
anlatmaktan büyük bir haz d uyarlar.
Gerçekte Rotary kuralları,
üyelerinin en az yüzde altmışlık bir katılım oranını
bulmalarını yeterli görmekteyse de, yüzde yüzlük bir
katılımın en istenilen bir devamlılık yüzdesi olduğu
konusunda hiç şüphe yoktur. Rotary'de toplantılara tüm
üyelerin gelmesi ve toplantıda bulunması özellikle aranır ve
istenir, çünkü Rotary üyelerinin her biri kendi meslek veya
iş alanında o mesleğin veya o işin temsilcisi durumundadır.
Bu nedenle, toplantıda tek bir üyenin bile bulunmaması o
toplantının belirli meslek veya iş dalında temsil edilmemiş
olması o üyenin dostluğunun o toplantıda yokluğunun
duyulması sonucunu doğurur.
Zaman zaman toplantıya
katılmama nedenleri doğrultusunda, katılmayana kredi puanı
verilerek Rotaryenleri devamlılık konusunda yüreklendirmek
için teklifler yapılmıştır. Topluma hizmet için, jüri
görevleri için bir iş toplantısına giden üye için veya uzak
yerlerde tatile gidenler, gemide yolculukta olanlar, hasta
olanlar veya benzeri özel nedenlerle toplantılara
katılamayanların toplantıda var imiş gibi puanlandırılmaları
konusu hep tartışıla gelmiştir. Çünkü gerçek şudur ki,
toplantıya katılmayan bir Rotaryenin hiçbir mazereti kabul
edilemez ve toplantıya katılmayan bir üye, neden ne olursa
olsun, katılmış varsayılarak puan alamaz.
Ancak, bazı özel
durumlarda, yani bir Rotaryenin bir başka tür Rotary
faaliyetine katılmış olması halinde o üyeye toplantıda
bulunmuş gibi kredi puanı verilmesi mümkün olabilir.
Örneğin, bir Rotaryen bir başka yerde bir interact veya
Rotaract toplantısında görevli bulunması istenmişse
toplantıya katılmış gibi işlem görür. Yine bir rotaryen,
Rotary bölge Konferansına katılmış ise, Bölge Assamblesine
gitmiş ise, Uluslararası Komite-de görevli ise, Yasama
Konseyinde üye olarak bulunması veya şehir içi birleşik
toplantıda veya benzeri bir Rotary faaliyetine katılması
zorunlu ise, devamlılık puanı düşürülmez ve toplantılara
katılmış kabul edilerek devam kredisi alabilir. Yine bir
Rotaryenin Rotary Bölge sorumlusu olarak toplantılara
katılamayacak uzaklıktaki ücra bir bölgede hizmet projesi
amaçları doğrultusunda çalışıyor olması durumu da
toplantılara katılmış gibi puan almasına nedendir. Ayrıca,
iki haftadan fazla bir süre ile Rotary kulübü olmayan bir
ülkeyi ziyaret eden Rotaryen devamdan muaf sayılır.
DÖRTLÜ
DENEY
Rotaryenlerin en çok
kullandıkları, söyledikleri ve basılı olarak işyerlerinde
bulundurmaktan hoşlandıkları bir iş ahlakı dünya kuralı
vardır ki buna "4 - Way Test", yani "DÖRTLÜ DENEY" diyoruz.
Bu dörtlü deney kuralı ilk olarak 1932 yılında Herbert J.
Taylor tarafından, başına getirildiği iflas aşamasındaki
Chicago Alimünyum Şirketi başkanlığına geldiğinde
söylenmiştir. Tayor, öncelikli mali güçlükler içerisinde
kıvranan ve çökme noktasına gelmiş bu şirketi kurtarmak için
bir yoi arayışına girdiğinde, tüm çalışanlara kılavuzluk
edecek bir öneriler dizisi yazdı. Çalışan kişilerin iş ve
meslek yaşamlarında uygulamalarını istediği bu 24 kelimelik
iş ve ahlakı prensibi gerçekte bir mucize yarattı ve bu
basit iş ahlakı prensibi ve felsefesinin her yerde
uygulanabilir nitelikte olduğu anlaşıldı. Bu "Dörtlü Deney",
şirketin satışlarında, üretiminde, reklamlarında ve alıcı,
satıcı gibi tüm ilişkilerinde yol gösterici bir rehber oldu
ve sonuçta şirketin kurtulmasının bu basit felsefesinin
uygulanması sonucu gerçekleştiği düşünüldü.
Herb Taylor 1954- 1955
döneminde Uluslararası Rotary başkanı oldu, ama 1943 yılında
ortaya çıkardığı bu "Dörtlü Deney" dünya üzerinde yüzden
fazla değişik dile çevrildi ve binlerce değişik şekil ve
biçimde yayınlandı. Dörtlü deney ile verilmek istenen mesaj
dünyadaki tüm Rotaryenler tarafından iyice bilinmeli ve
uygulanmalıdır. Şöyle ki:
"Düşündüğümüz,
söylediğimiz veya yaptığımız şeyler:
1) GERÇEĞE UYGUN MU?
2) İLGİLİLERİN TUMU IÇİN
ADİL Mİ?
3) İYİ NİYET VE DAHA İYİ
DOSTLUKLARI SAĞ LIYACAK MI?
4) İLGİLİLERİN TUMU İÇİN
YARARLI MI?"
PAUL
HARRİS HEM İLK HEM İLK DEGİL
Rotary Kulübünün dünyadaki
ilk başkanı Paul Harris'midir?
Cevap: Hayır
Uluslararası Rotary'nin
dünyadaki ilk başkanı Paul Harris'midir?
Cevap : Evet
Karmaşık gibi gözüken bu
iki cevabın gerçekte çok basit bir açıklaması vardır. Paul
Harris 1905 yılında Chicago şehrinde dünyanın ilk Rotary
kulübünü kurdu ve organize etti. Ama kulübün ilk başkanı
kendisi olmadı. Aynı kulübün kurucu üyelerinden olan
Silvester Schiele ilk Rotary kulübünün ilk başkanıdır.
1910 yılına gelindiğinde,
kulüp sayısı 16'yı bulmuştu ve bunların birleştiği topluluğa
Milli Rotary Kulüpleri Derneği adı verildi. Birkaç yıl sora
kulüplerin sayısı ve ülkeleri artıp Kanada, İngiltere,
Irlanda ve Iskoçya'da Rotary kulüpleri kurulunca
Uluslararası Rotary Kulüpleri Derneği adını aldı. 1922
yılında ise, bu da kısaltılarak "ROTARY INTERNATIONAL -
ULUSLARARASI ROTARY" benimsendi.
1910 yılında Rotary
kulüplerinin uluslararası olarak örgütlenmesi sırasında
başkanlığa seçilen kişi Paul Harris olmuştu. Bu görevde iki
yıl süreyle 1910 yılından 1912 yılına kadar çalıştı. Böylece
ilk kurduğu kulübün başkanı olmayı kabul etmeyip bir başka
kişiyi layık görme alçak gönüllülüğünü gösteren Paul Harris,
Uluslararası Rotary gibi dünya çapındaki bir kuruluşun ilk
başkanı olarak seçildi.
İLK İSİM
VEYA TAKMA ADLARLA HİTAP ETME KURALI
Rotary'nin ilk günlerinden
beri Rotaryenlerin birbirlerini ilk isimleri ile çağırmaları
ve diğer Rotaryenleri de soyadını söylemeden isimleriyle
anmaları olağan olmuş ve o şekilde kullanılagelmişti.
Kişisel dostluk, tanışıklık ve dostluk, Rotary olgusunun
esas amacı olduğundan, kulüp üyelerinin birbirlerinden
bahsettiklerinde o kişilerin resmi sıfatları görevleri veya
unvan-ları ile değil, sadece ilk isimleriyle anılmaları son
derece doğal karşılanıyordu. Rotaryen bir kişi, bir diğer
Rotaryenden bahsederken, normalde o kişinin mesleğini veya
unvanını belirterek Doktor, Profösör, Bay, Efendi, Sayın vb.
gibi sıfatlar kullanmadan sadece ilk adı ile ondan bahseder;
ve karekteristik Rotary Kulübü tanıtma kartlarında ve isim
rozetlerinde de bu kural uygulanır.
Avrupa gibi bir kısım
yerlerde ise, kulüp üyeleri birbirlerine hitap ederken daha
resmi bir dil kullanırlar. Özellikle Asya gibi yerlerde ise,
her yeni Rotaryene bir takma ad verme usulü konmuştur ve
genelde bu ya komik bir ad veya o kişinin kişisel
özelliklerini belirten bir sıfat veya o kişinin meslek veya
adını gösteren bir kelime olmaktadır. Mesela kimyasal gaz
üretimi yapan bir fabrika sahibi rotaryen olduğunda ona
'Oksijen' kereste ticareti yapan bir fabrika sahibi rotaryen
olduğunda ona "Ağaç', yapı müteahhidine 'Apartman' kırtasiye
ticareti yapana 'Kalem' gibi adlar takılmakta, yine buna
benzer sözler; Örneğin: 'Düdük, 'Kas', 'Sırıtık' gibi
kişilerin fiziksel görünümlerini çağrıştıran yakıştırmalar
kullanılabilmektedir.
Takma adlarla kişilere
hitap etme usulü genelde yakın arkadaş ve dostlar arasında
kullanılan ve hoşluk yaratan bir çağırı şeklidir. Ama bir
Rotaryen ilk adıyla da anılsa, takma adıyla da anılsa, esas
olan kişisel bir dostluk kıvılcımını yakalayabilmek ve yeni
hizmet kapılarını aralayabilmek için sağlam adımlar
atmaktır.
HİZMET
VERMENİN DORT YOLU
Rotaryenler arasında sık
kullanılan "Hizmet alanları" terimi Rotary'de çeşitli hizmet
amaçlarının 4 ana unsurunu ifade eder. Rotary dilinde avenü
olarak ifade edilen bu hizmetler şunlardır:
Kulüp hizmetleri, Meslek
hizmetleri, Toplum hizmetleri, Uluslararası hizmetler.
Rotary'in resmi kuruluş
sözleşmelerinde yazılı olarak bulunmamasına karşın Hizmet
Avenüsü sözcüğü kavram olarak tüm Rotaryenlerce benimsenip
kabul edilmiş ve Rotary faaliyetlerinin ana yollarını
tanımlamak için kullanılagelmiştir.
- "Kulüp Hizmetleri"
Rotaryenlerin kulüp fonksiyonlarını başarılı kılmak için
yapılan tüm çalışmaları kapsar.
- "Meslek Hizmetleri" Her
Rotaryenin kendi mesleğinin onuru ve yararlı kullanımı
kulübün diğer üyelerine tanıtmasına imkan sağlayan bir
hizmet türüdür.
- "Toplum Hizmetleri"
Rotaryenlerin toplum yaşamını kalitesini yüceltmek için
Rotaryenlerin yaptıkları hizmetler dizisini kapsar. Bu
hizmetler genellikle gençliğe, yaşlıya, özürlülere ve
Rotary'ye bir umut kaynağı olarak bakan kişilere sunulan
hizmetlerdir.
- "Uluslararası Hizmetler"
Rotaryenlerin uluslararası anlayış iyi niyet ve barışı
geliştirmek amacıyla yaptıkları çeşitli program ve
faaliyetleri kapsar. Uluslararası hizmet projeleri dünyanın
çok değişik ülkelerindeki insancıl gereksinimlerinin
karşılanması için üretilmiş hizmet projeleridir.
Bir Rotaryen, Rotary'nin
ana amaçları olan dört hizmet avenüsünde hizmet vermeye
ederse Rotary'nin amaçları daha da büyük bir anlam kazanmış
olur.
ROTARIAN
DERGİSİ VE BOLGE DERGİLERİ
Nisan ayı, "Rotary Dergisi
Ayı"dır ve bu ay içerisinde R. 1. dergisi "THE ROTARIAN" ve
bölgesel dergileri okuma ve okutma ayıdır.
"The Rotarian" Dergisi
1911 yılından beri yayın hayatında olan ve Rotary Amaçlarını
yüceltmeye ve programlarını geliştirmeye yönelik yayın
yapan, Rotaryenler arasında haberleşmeyi sağlayan bir
yayındır. Derginin başlıca diğer amaçları arasında R. 1.
başkanının görüş ve düşüncelerini yaymak, yeni ve özel
programlar hakkında bilgi sağlamak, toplantılar ve olayları
bildirmek ve bazı özel Rotary faaliyetlerinin
yoğunlaştırıldığı ayları üyelere duyurmak bulunmaktadır.
"The Rotarian" dergisinde
hem Rotaryenleri ilgilendirecek genel konullar, hem de,
genel ilgiyi çekecek konular işlenir. Rotary Kulüp
toplantılarında ve bölge toplantılarında ele alınacak bir
çok faaliyet ve program önerilerini bu dergide bulmak mümkün
olur. Yazılar genelde dostluğu, karşılıklı iyi ilişkilerin
güçlendirilmesi fikrini, uluslararası kardeşlik ve anlayış
konularını içerir. Bu dergiyi devamlı okuyan kişiler
Rotary'nin tüm çalışmaları hakkında bir fikir sahibi olurlar
ve tüm dünyada her dört hizmet avenüsünde nasıl çalışıp
başarılı olabileceklerini görme imkanını kazanırlar.
"The Rotarian" dergisinden
başka, 22 değişik dilde yayın yapan 28 adet yöresel bölge
dergileriyle Rotary düşüncesi ve çalışmaları
yayınlanmaktadır. Her bölgenin kendine özgü bir yayın biçimi
ve şekli vardır ama, bunların hepsinin içeriğinde üyeler
hakkında en yeni bilgi bulunur ve tümü Nisan ayında ve tüm
yıl boyunca Rotary hakkında taze haberler verir.
BİR
ROTARYENiN ULUSLARARASI SORUMLULUKLARI
Uluslararası bir kuruluş
olarak Rotary her üyesinde eşsiz imkanları ve sorumluluklar
verir. Hen ne kadar her Rotaryenin kendi ülkesinin
vatandaşlık sorumluluklarını önde tutma görevi var ise de,
Rotary'ye üye bir Rotaryen uluslararası olaylara bir başka
açıdan bakar. 1950'li yıllarda bir Rotaryenin global
düşüncelerinin tanımı yapılmıştı.
"Dünya görüşlü bir
Rotaryen şu şekilde düşünür:
- Milliyetçilik
düşüncelerinden sıyrılarak uluslararası anlayış, iyi niyet
ve barışın yücelmesi için sorumlulukları paylaşır;
- Irk veya milliyet
üstünlüğü fikrini savunmaz;
- Diğer ülkelerin
insanları ile anlaşabilmek için ortak düşünceler arar ve
geliştirir;
- Bireylerin özgürlüğünü
korumak için düzeni ve yasaları korumak suretiyle bireylerin
düşünce, konuşma, toplantı haklarını savunur ve korku,
açlık, şiddet ve zulümden korur;
- Tüm insanların yaşam
standartlarını geliştirmek için yapılan çalışmaları
destekler ve bir bölgedeki açlığın tüm dünyayı tehdit
edeceğine inanır;
- İnsanlık için adalet
prensiplerini her şeyin üstünde tutar;
- Ülkeler arasında barışı
geliştirmek için çalışır ve bu ideal için kişisel
özverilerde bulunmaya hazırdır;
- Uluslararası iyiniyet
için atılacak bir adım olarak her kişinin inancına anlayış
gösterme ruhuyla hareket eder, daha zengin ve dolu bir yaşam
için bazı temel ahlaki ve ruhani standartları anlayışlı
karşılar."
İşte tüm bunlar bir
Rotaryenin düşünce ve hareketlerini eyleme dönüştürmek için
üstlenilen görevlerdir.
STANDARD
KULÜP ANA TÜZÜĞÜ
Uluslararası Rotary, belki
de dünyanın en küresel teşkilatıdır. R.l. şu anda dünyada
149 UIke + 39 coğrafi bölge değişik ülkede vardır ve
düzinelerce dil, politik ve toplumsal yapıyı, değişik töre,
din ve ırkları içeren ve dünyanın her yanında var olan
uluslararası bir kuruluştur. Peki, dünyanın her tarafına
yayılmış olan 2700'den fazla sayıdaki tüm bu Rotary
kulüpleri nasıl oluyor da aynı şekilde işliyor ve çalışıyor?
Bunun tek nedeni tüm bu kulüplerin tek bir standart Rotary
Kulübü ana tüzüğüne sahip bulunmalarıdır.
Rotary kulübü olarak
kuruluşu tamamlayarak kayıt ve kabul edilmek, yani charter -
berat alabilmek için aranan şartlarından biri de ilk defa
1922 yılında benimsenmiş olan Standard Kulüp Tüzüğünün
kulüpçe kabul edilmiş olması şartıdır. Bu standart Kulüp ana
tüzüğünde kulüplerin muntazam olarak yapacakları haftalık
toplantıların idare teknikleri, yeni üye kaydetme usulleri,
sınıflandırma, devam şartları ve aidat ödemeleri ve buna
benzer diğer kamu ve politik ilişkilere ait idari
düzenlemeler yazılıdır.
Kulübün anayasası
diyebileceğimiz bu düzenleme belgesi, yani ana tüzük,
dünyadaki tüm Rotary Kulüplerinin ana hatlarını belirler.
Standart Kulüp Tüzüğü kabul edildiğinde kurulu bulunan tüm
Rotary kulüplerin mevcut tüzüklerinin devam etmesi esası
kabul edilmişti. Bu ilk kulüplerin bir çoğu sonradan
standart tüzüğü kabul ettiler ve ona uydular ama hala 1922
yılı öncesinden kalma tüzükle yönetilen kulüpler vardır.
Standart Kulüp ana tüzüğü
gerçekten de Rotary kulüplerinin en güçlü yanlarıdır. Çünkü
ancak bu sağlam temel iledir ki Rotary dünyanın bunca
ülkesinde yayılıp hiç değişmeyen bir benzerlikle aksamadan
yönetilmekte ve her gün daha büyümektedir.
ÜYE
TEKLİFİ
Rotary'nin yazılı
kurallarında Rotary kulüp üyeliğine teklif edilecek
adayların nasıl ve ne şekilde yapılacağı ayrıntılı
biçimlerde yazılmıştır. Rotary'nin büyümesi ve ilerlemesinde
yeni adaylık için isim öneren kişi çok önemlidir. Öneriyi
getiren ve ona kefil olan "sponsor" kişi yoksa, hiç kimse
Rotary üyesi olma fırsatını bulamaz.
Üyelik için aday
önerisinde bulunan Rotaryen'in görevi, kulüp sekreteri veya
üyelik komitesine isim önerisinde bulunmakla sona ermez.
Aslında, Rotary'de yeni üyelik için öneride bulunan kişinin
veya sponsorunun sorumlulukları yazılı olarak belirlenmiş
değildir. Ancak gelenek ve usul olarak aşağıda yazılı
yöntemler kulüplerin bir çoğu tarafından uygulanmaktadır.
Sponsorun görevleri arasında şunlar bulunmaktadır:
1. Önermek istediği kişiyi
önceden bir kaç Rotary toplantısına davet etmek.
2. Yeni üye olacak kişiyle
bir veya birkaç bilgilendirmek/yönlendirmek toplantısına
katılmak.
3. Yeni üyeyi birinci ay
içerisinde her hafta diğer kulüp üyelerine tanıştırmak.
4. Yeni üyenin sponsoru
ile birlikte diğer komşu kulüpleri ziyaret etmesini teşvik
ve Rotary usullerini, dostluk ilişkilerini öğrenmesine
yardımcı olmak.
5. Yeni üye ve eşinin
sponsorları ile birlikte kulübün sosyal faaliyetlerine
katılmalarını, yemeklere ve özel toplantılara gelmelerini
sağlamak.
6. Yeni üye ile eşinin
sponsorları ile birlikte bölge konferansına katılmalarına
sağlamak.
7. Yeni üyenin aktif bir
Rotaryen olabilmesi için yeni üye olacak kişiye özel bir
arkadaş gibi davranmak.
Sponsor, yukarıda yazılı
olan işleri yaptığında, yeni üye olacak kişinin de
varlığıyla Rotary'nin daha da güçlendiği görülecektir.
ROTARY
KULUPLERİNDE KADINLAR
1989 Yılına kadar Rotary
lnternational'ın ana tüzüğü ve yönetmelikleri sadece
erkeklerin üye olmasına izin veriyordu, kadınlar Rotary
kulüplerine üye olamıyorlardı. 1978 yılında Amerika'nın
California Eyaleti Duarte Rotary Kulübü, üyelik için
başvuran üç kadını üyeliğe kabul etti. Bunun üzerine, Rotary
lnternational, kulübü ana tüzük esaslarına aykırı hareket
etmekle suçlayarak o kulübün kaydını sildi. Bunun üzerine
kulüp, yerel mahkemelerde R. l.'nin bu kararını kaldırmak
amacıyla bir dava açtı. Bu davada kişilerin özlük
haklarından kısıtlanamayacağı ve iş kuruluşları ile kamu
hizmetlerinde çalışan insanların cinsiyetleri nedeniyle bir
ayırım yapılamayacağı tezini savundular. Duarte kulübü bu
davayı kazandı ve Yargıtay'ca da onandı. Böylece sırf kadın
üye almış olmalarından ötürü kaydı silinmiş olan Duarte
kulübünün kadın üye kabul etmesi hukuk yoluyla da onaylanmış
oldu ve Rotary Kulüplerinin "iş amaçlı" ve bir bakıma kamu
yararına çalışan bir kuruluş olması nedeniyle cinsiyet
ayırımı yapmamaları gerçeği hukuk açısından da vurgulanmış
oldu. Bu hareketle Rotary'de artık kadın Rotaryenlerin
benzeri yasal nedenlerle üyeliklerin engellenmesi önlenmiş
oldu.
1989 yılında toplanan
Yasama Konseyinin aldığı bir kararla Rotary'nin yalnızca
erkeklerin üye olabilceğine dair olan amir maddesi oylanarak
tüm Rotaryenler için yürürlükten kaldırıldı.
(R. I.)
ULUSLARARASI ROTARY DUNYA BAŞKANLIĞI OFİSİ
Rotary lnternational -
Uluslararası Rotary merkezi her zaman Amerika Birleşik
Devletlerinin lllinois Eyaleti, Chicago şehrinde olmuştur.
Önceleri Chicago şehri içerisinde bir binada iken 1954
yılında civar bir yerleşim merkezi olan Evanston'da güzel
bir binaya kavuşunca, merkez oraya taşındı. Ridge Avenue
üzerindeki bu bina 1980 yıllarına kadar Rotary'ni
sekreterlik ihtiyaçlarına yeterli gelirken 1980'li
yıllardaki yeni gelişmeler, Rotary Vakfının kurulması ve
Polio Plus programı ile çocuk felcine karşı başlatılan aşı
kampanyası çalışmaları sırasında merkez bina dar gelmeye
başladı ve civarda yeni binalara bazı bölümler taşındı.
1987 yılında 18 katlı
modern bir bina Evanston'da yapıldığında, gelecek yıllardaki
büyümeye yeterli olacağı hesaplanarak satın alındı. 1977
yılı yapımı olan bu çelik yapılı ve cam kaplı bina 40.000
metrekarelik büro ve kullanılabilir kapalı alanlı olup bunun
üçte ikilik bir bölümü halen başka ticari kuruluşlara
kiralanmaktadır. Ancak, ilerideki ihtiyaçlara göre
kiracıları çıkartıp Rotary amaçları için kullanılması
mümkündür.
Binada 190 kişi alacak
büyük bir toplantı salonu büyük bir otopark, 300 kişilik
kafeterya ve merkez bürolarda çalışan yaklaşık 400 kişilik
kadro için bölümler vardır. Onsekizinci kat Yönetim katı
olup R. 1. Yönetim Kurulu ve Komite toplantıları için özel
konferans salonları ve R. 1. Başkanlık makam odası, başkan
yardımcısı ve genel sekreterin çalışma odaları
bulunmaktadır.
One Rotary Center adıyla
anılan bu merkez bina, Uluslararası (R. 1.> Rotary'nın
gelecek yıllardaki çalışmalarını karşılayabilecek büyüklük
ve kullanım kolaylığına sahiptir.
ROTARY
İLK'LERİNDEN BAŞKA ORNEKLER
- Rotary'nin ingilizce
dışında başka dil kullanan Ulkede açılması ilk defa Küba
Havana Rotary kulübünün 1916 yılında kurulmasıyla başladı.
- Ilk olarak 1917 yılında
başlatılan "Bağış Fonu" ile bugünkü Rotary Vakfının ilk
temeli atılmış ve başlamış oldu.
- (R. 1.> ROTARY
INTERNATIONAL / ULUSLARARASI ROTARY adının ilk olarak
benimsenmesi 1922 yılına rastlar; daha önce kullanılan isim
"Rotary Kulüpleri Uluslararası Derneği" idi.
- Rotary Vakfına en az
1.000 dolar bağışlayan kişilere "Paul Harris Dostları"
unvanını vermeye ilk olarak 1957 yılında başlandı.
- Rotary Kulüpleri
arasında her hafta muntazam olarak haftalık toplantılar
düzenleyen kulüp Californiya da Oakland şehrindeki 3 nolu
kulüptür.
- Rotary amblemininin bir
hatırı pulu üzerindeki baskılı pul olarak yayınlanması ilk
defa 1931 yılında Viyana Konvansiyonu sırasında oldu.
- İlk olarak bir Rotary
kulüp bayrağı uzaya Houston Uzay Merkezinden gönderildi.
Bayrağı yanında götüren kişi aynı şehirdeki Rotary kulübü
üyesi astronot Frank Borman idi.
- Amerika Birleşik
Devletleri dışında yapılan ilk Uluslararası Rotary
Konvansiyonu İskoçyanın Edinburg şehrinde 1921 yılında
toplandı.
- Bir Rotary
Konvansiyonunda topluluğa konuşmacı olarak katılan ilk
devlet adamı 1923 yılında St. Louis şehrinde konuşan ABD
Başkanı Warren G. Harding idi.
711 NOLU
ODA - ROTARY'NİN DOGUM YERİ
711 sayısı Rotary için
özel bir öneme sahiptir. Daha önceleri Şikago'nun merkezinde
127 North Dearborn adresindeki eski "Unity" binasının 711
nolu odası R.l.'nın doğum yeri idi. Mühendis Gus Loehr'rin
ofisi olan bu tarihi oda, Paul Harris'in birkaç arkadaşı ile
ilk olarak toplanarak meslek sahipleri ve iş adamları için
yeni bir kulüp kurulması fikrini ele aldığı yerdi.
Bu odanın 1905'deki
orijinal şekli ile restore edilmesi, birkaç Şikago'lu
Rotaryenini geniş araştırması ve gayreti ile oldu. Yıllar
boyu 711 nolu oda, kiralama, bakım ve muhafaza amacıyla
kaynak sağlayan "Paul Harris 711 Kulübü"ne bütün dünyada
gönüllük olarak üye olan ve her yıl katkı da bulunan
Rotaryenler tarafından minyatür bir Rotary müzesi olarak
muhafaza edildi. 1989 yılında "Unity" binası yıktırılmak
üzereydi. 711 Kulübü üyeleri tarihi odayı dikkatle söktüler
içeriğini bir depoya kaldırdılar. Oda orada 1994 yılına
kadar kaldı ve tekrar monte edilen 711 nolu oda bu tarihte
daimi bir ev buldu. Böylece Rotary mirasının bu parçası
Evanston'daki R.l. Dünya Merkezinde koruma altına alınmış
oldu.
DÜNYA
ANLAYIŞ AYI
Rotaryenler için Şubat ayı
çok özel bir ay'dır. Çünkü Şubat ayı Rotaryenlerce "Dünya
Anlayış Ayı" olarak kabul edilmiştir. Bu ay aynı zamanda 23
Şubat 1905 yılında yapılmış ilk Rotary toplantısının
yıldönümüdür ve şimdilerde "Dünya Anlayış ve Barış Günü"
olarak anılmakta ve kutlanmaktadır.
Uluslararası Rotary
tarafından Dünya Anlayış ayı kutlamalarında dünyadaki tüm
Rotary kulüplerinin yapmakta oldukları haftalık
toplantılarda bu günü özel programlarla anmaları ve
kutlamaları ve özellikle Dünya barışı için anlayış ve İyi
niyetin önemini vurgulayan kutlama çalışmaları ve özel
faaliyetler düzenlemeleri istenir.
Bu özel ay içerisinde
yapılan kutlamalar için kulüplerin birçoğu uluslararası
konuşmacılar davet eder, gençlik mübadele programı ile
gelmiş gençleri çağırır, üniversitede okuyan yabancı ve
burslu öğrencileri ile birlikte grup eğitim mübadelesi
üyeleri toplanarak yeni programlar planlarlar. Uluslararası
konular hakkında görüşmeler yapar, uluslararası kültürel ve
sanat ağırlıklı konularda eğlenceler düzenleyip uluslararası
anlayışa ağırlık veren benzeri programlar düzenlerler.
Kulüplerin büyük bir kısmı
ise uluslararası bir toplum hizmeti verebilmek için bir
fırsat yaratır veya bir başka ülke kulübü ile temas
kurarlar. Bu ay içerisinde bir Rotary Dostluk Mübadele
programına başlamak; 3-H projesi veya Polio Plus programını
desteklemek veya bir başka Rotary Vakfı programı girişimi
çok uygun ve anlamlı bir Rotary faaliyeti olur.
Dünya anlayış ayı
içerisinde yapılan bu tür çalışmalar ve etkinlikler her dört
Hizmet Avenüsü içinde yeni gelişimler ve atılımlar yapmak
için eşi bulunmaz bir fırsat teşkil eder. Böylece Rotary'nin
bitmek bilmeyen, iyi niyet, barış ve anlayış arayışının tüm
dünyaya yayılması mümkün olur.
DÜNYA
ANLAYIŞI İÇİN ROTARY ODULU
1981 yılından beri sadece
bir yıl aksamayla her yıl seçilen bir kişi veya kuruluşa bir
ödül verilmesi adet olmuştur. Bu ödül "Rotary hizmet
idealini ve özellikle anlayış, iyi niyet ve barışın
gelişmesine yaşamları veya hizmetleriyle örnek olan veya
katkıda bulunan" kişi veya kuruluşlara verilmektedir. Bu
ödül Uluslararası Konvansiyon sırasında sahibine verilir.
Seçimi özel olarak dünya Rotaryenleri arasında seçilmiş bir
komite yapar. Bu komitenin yapmış olduğu seçim ayrıca R. 1.
Yönetim Kurulu ve Rotary Vakfının mütevelli heyeti üyeleri
tarafından onaylanmalıdır.
Odül olarak ödülü alan
kişi veya kuruluşa verilen güzel bir kristal kupa'dan başka
o kişi veya kuruluş adına bir öğrenim bursu ihdas edilir ve
on kişilik burslu öğrencileri seçme hakkı tanınır. Son
yıllarda bu ödüle hak kazanan kişiler şunlardır:
Tıp araştırmacı Bir Japon
Profesör olan Dr. Noburo Iwamura, 1981; Paya John Paul Il,
1982; Kanadali Hümanist Dr. Lotta Hitchmanova, 1983; Dünya
İzcilik Hareketi Teşkilati, 1984; Ağızden verilen çocuk
felci aşısı Sabin'i bulan Dr. Albert B. Sabin, 1985;
Kızılhaç Uluslararası Komitesi, 1986; Dünya çapında Ranfurly
Kütüphane Hizmetleri için Lady Hermione Ranfurly, 1987;
Kurtuluş Ordusu 1988; 1989 yılında ödül verilmedi;
Çekoslavakya Cumhurbaşkanı Vaclav Havel, 1990; birleşmiş
Milletler Genel Sekreteri Javier Perez de Quellar, 1991;
Amerikan işadamı ve filantropist Edward J. Piszek, 1992;
Avusturalyalı bir göçmen olan Dr. Fred. Hollows, 1993.
ROTARY'DE
SINIFLANDIRMA PRENSİBİ
Gerçekte Rotary üyelikleri
bir tür "sınıflandırma" ya dayanır. Temelde, yapılan bu
sınıflandırma o Rotaryenin topluma verdiği hizmetlerin iş
veya meslek açısından toplumca bilinen yönünü tanımlar.
Rotaryenlerin
sınıflandırma prensipleri biraz daha belirgin ve keskin
çizgilerle çizilmiştir. Bir Rotaryenin sınıflandırılması
tespit edilirken bakılan şey aktif Rotary üyesi şahsın
ilgili bulunduğu "Firma, Şirket veya Kuruluş'un iş veya
mesleki faaliyetine bakılır.
Şurası unutulmamalı ve
iyice anlaşılmalıdır. Bu tür sınıflandırmalar topluma
yapılan hizmetler ve faaliyetlere göre tespit edilir. Yoksa
salt o kişinin bulunduğu mevkii veya makam değildir önemli
olan. Yani, bir kişi bir bankanın genel müdürü bile olsa o
kişinin sınıflandırması "banka genel müdürü" olarak değil,
sadece "bankacılık" kategorisindedir.
Bir iş veya meslek
faaliyetinde çalışan ve bunu iş olarak yapan veya kişinin
başlıca iş veya mesleği ne ise ona göre sınıflandırma
yapılır ve o konumdaki kaliteli kişi öylece sınıflandırılır.
Örneğin: devamlı olarak bir işte çalışan bir elektrik
mühendisi, bir sigortacı, bir demiryolu müdürü, bir
madencilik yöneticisi, fabrikatör, hastane veya klinik
yöneticisi vb. bu işyerlerini kendi adına çalıştırıp yürüten
kişi olarak da o iş veya mesleğin temsilcisi seçilebilir, o
tür şirket veya kuruluşlarda ücretle çalışan bir yönetici
kişi de olsa o iş veya mesleğin temsilcisi olarak
seçilebilir.
Bu sınıflandırma prensibi
o iş veya sanayi dalında ayrıca sınıflandırılarak bir iş
veya mesleğin üreticisi, dağıtıcı, toptancısı, ve satıcı
olarak ayrıştırılabilir. Yine sınıflandırma bir başka
ayrıştırma yolu, çok büyük bir şirketin çeşitli bölümleri
arasında yapılabileceği gibi iş idaresi okulu veya
mühendislik okulu gibi aynı üniversitenin çeşitli dallarına
göre de uygulanabilir.
Sınıflandırmanın ana
prensibi, her Rotary kulübünün toplumdaki her meslek dalı,
iş ve profesyonel hizmetlerinin bir kesitini temsil eden bir
mozaik halinde tutmaktır.
KULÜP
BAYRAKLARININ KARŞILIKLI DEĞİŞİMİ
Rotary kulüplerinin güzel
ve hoş adetlerinden biri de karşılıklı olarak yapılan kulüp
bayraklarının alınıp verilmesidir. Bayrak, flama veya kulüp
simgesi olan posterlerin değiş tokuşundan ibaret olan bu
kulüp sembolünün mübadelesi rotaryenlerce çok sık yapılır.
Uzak bir yere giden bir Rotaryen gittiği yerlerdeki Rotary
Kulübünün haftalık toplantısına katıldığında bir dostluk
göstergesi olarak kendi kulübünün bayrağını götürür ve o
kulübe verir.
Kulüplerinin
toplantılarında ve bölgesel etkinliklerde dünyanın çeşitli
yerlerinden kulüplere misafir olarak gelmiş bulunan
rotaryenlerin vermiş oldukları bu kulüp bayraklarını
sergilemek, o kulüp için gerçekten gurur kaynağıdır.
1959 yılında Uluslararası
Rotary bu bayrak değişimi olayının ne kadar artıp yayılma
gösterdiğini fark etti ve bunu bir düzene sokmak amacıyla
bazı kurallar getirdi. Böylece, her kulübün yaptıracağı
bayrak ve flamaların belirli bir düzende dikkatlice
hazırlanmış olması ve özellikle o yörenin, toplumun veya
ülkenin özelliklerini yansıtması uygun görüldü. Bunların
çiziminde o kulübün bir resmi, sloganı ve deseni konularak
bölgenin kendine has özelliğinin sembolleştirilerek bayrak
üzerinde bir resim veya şekil ile belirtilmesi öngörüldü.
Ayrıca, kalabalık yörelerdeki çok sayıda kulüplerdeki
Rotaryen üyelerin yapacakları dış gezilerin sıklığı dikkate
alınarak bunun kulüplere nasıl bir mali yük getireceği de
düşünüldü ve bu nedenle bu bayrak ve flamaların karşılıklı
olarak değişiminde aşırıya kaçılmamasını ve asıl kulüp
amaçlarının unutularak bir gösteriş ve harcama yolunu
açmaması konusunda kulüpler ikaz edildi.
Gerçekten, kulüpler arası
bayrak ve flama değişimi çok hoş sahnelere yol açan bir
adettir. Özellikle belirli bir yöre halkının örf ve adetini
veya yaşam biçimini veya o bölgenin gururu olan bir şeyi
sembolleştirip bunun bayrak üzerinde anlatılması veya
öyküleştirilmesi ilginç bir hatıra olarak kalır. Bu adet bir
rotary geleneğidir ve bizlerin uluslararası dostluk
anlayışımızı simgeleyen bir davranıştır.
DEVAMSIZLIK
HAKKINDA KURALLAR
Rotary kulübü ana tüzüğüne
göre bir rotaryenin üyeliğinin düşmesi şu üç durumda
kendiliğinden oluşur: Önce, bir üyenin arka arkaya dört
kulüp toplantısına katılmaması veya başka kulüpte
tamamlamama; sonra, altı aylık bir dönem içerisinde kulüp
toplantılarının en az % 60'ına katılmamak veya aynı sürede
kendi kulübünün en az % 30'una katılmamış olmak, Kulüp
yönetimince yeterli bulunacak nedenlerle önceden izin
verilmesi hali dışında bu üç durumun oluşması, Rotary
üyeliğinin kendiliğinden sona ermesine neden olur.
Bazı kişilere göre bu
kurallar çok katı bulunabilir. Ne var ki, Rotary Kulüp
toplantısına katılmak, Rotary kulüp üyesi olan her üyenin en
temel yükümlülüğüdür. Tüzük kuralları, Rotary üyelerinin
devamlı olarak toplantılara iştirak etmelerine büyük bir
önem ve değer verir ve Rotary'nin katılımcı bir kuruluş
olduğunu vurgular. Tek bir üyenin eksikliği bile kulübün o
üyenin kişiliğinin eksikliğini duymasına neden olur. Kulüp
toplantılarına katılmak her Rotary kulübünün çalışma ve
başarısının yaşamsal bir göstergesidir.
Bir Rotaryen için ardı
ardına dört toplantıya katılmamak veya katılım hakkındaki
diğer kuralara uymamak o üyenin kulüpten istifa etmiş
sayılması için yeterli bir nedendir. Bir üyenin bir Rotary
kulübünden devamsızlık nedeniyle ayrılması sadece o üyenin
istifasının kabulü anlamındadır. Ancak, yöneticilerin
verdiği bir ceza olarak algılanmamalıdır. Tüm Rotaryenler
devamsızlığın sonucunun ne olduğunu iyi bildiklerinden
devamsızlığı olan Rotaryenler mantıklı bir kararla
kendiliklerinden kulüpten ayrılmaları en doğru verilmiş bir
karar olur.
ROTARY'Yİ
YENİ ÜYELERLE PAYLAŞMA
Rotaryenlerin birçoğu,
üyeliklerin sorumlulukları ve görevlerini toplantılara
katılmakla, kulübün hizmet fonlarına katılmakla ve
etkinliklerde bulunmakla yerine getirdiklerine inanırlar.
Ama bunlar yeterli değildir.
Bir Rotary kulübüne üye
olunurken istenilen görevlerden genelde unutulan veya ihmal
edilen şey, gerçekte, "Rotary'yi paylaşmak" olgusudur.
Rotary lnternational'ın ana politikası her rotaryen kişinin
görevini açık seçik belirtmiştir. Şöyle ki:
"Rotary'yi yeni üyelerle
paylaşma zorunluluğu ve kaliteli kişilerin Rotaryen olmasını
teşvik ederek Rotary'yi genişletmek için yardımcı olmak" her
üyenin başta gelen yükümlülüğüdür. Gerçekte ise, Rotary
kulüplerindeki üye rotaryenlerin yüzde otuzdan azı kulübe
yeni üyelik için teklif sunmaktadırlar. Yani, bir anlamda,
kaliteli yeni üyeler bulup Rotary'yi onlarla paylaşmak
zevkinden mahrum çok sayıda Rotaryen üye bulunmaktadır.
Rotary kulüplerinin kulüp
üyeliği politikası şöyle çizilmiştir. "Bir Rotary kulübünün
toplumla uyum halinde olabilmesi ve toplumdaki muhtaç
kişilerin gereksinimlerini karşılayabilmesi ancak bölgedeki
en seçin ve kaliteli kişileri bünyesine almasıyla mümkün
olabilir." Bu çok zor da değildir. Bu elinizin altındaki
telefon rehberin sarı sayfalarına bir göz atmanız bile,
Rotary bünyesinde her meslek gurubunun ve her iş alanının
temsil edilmediğini ve çok sayıda kaliteli kişinin henüz
Rotary'ye katılmaya davet edilmemiş olduğunu gösterir.
Bir Rotary kulübüne üye
olma daveti ancak bir başka Rotaryen tarafından yapılabilir.
Bu kişi bir komşu, bir müşteri, bir satış müdürü bir üst
düzey yöneticisi, bir iş ortağı, mesleğinde uzman bir
profesyonel veya bir başka elit kişi olabilir. Madem ki
Rotary'yi paylaşmak için bir yükümlülüğünüz vardı o halde
yapılacak işlem çok basittir; 0 kişiyi aranıza davet etmek.
Herhalde her Rotaryen, Rotaryen olmaya değer bir başka kişi
tanıyordur.
DEĞİŞİKLİKLERE KARŞI HOŞGÖRÜYLE BAKABİLMEK
Kendi ülkemizdeki
anlayışlarımıza, alışkanlıklarımıza ve geleneklerimize
aykırı olan yasaları, örf ve adetleri genellikle hoş
karşılamaz ve bunları eleştiririz. Bazı durumlarda ise bir
ülkede yasal olmayan bazı uygulamalar veya adetler bir diğer
ülkede yasal ve normal davranışlar olarak kabul edilirler.
Dünya anlayışı ve barışını
amaçlayan bir uluslararası kuruluş üyeleri olan bizlere
düşen görev, diğer ülke vatandaşları veya Rotaryen
dostlarının davranışları bize ters geldiği zaman bunu
olumsuz olarak yargılamaktan kaçınmamızdır. Yaklaşık yarım
yüzyıldan beri uluslararasındaki bu ikilemin çözümü için bir
Rotary prensibi oluşmuştur.
Uluslararası anlayış ve
barışla ilgili bu kural, 1933 yılında benimsenmiştir. Bazı
ülkelerde yasal ve usulden olan bazı davranış ve
faaliyetlerin diğer bir ülkede yasal olmaması nedeniyle,
Rotaryenlerin şu hususu dikkate almalı ve bu konularda
hoşgörü sahibi olmalıdır:
"Tüm ülkelerdeki
Rotaryenler bu gerçekleri bilmeli, hiç bir Rotaryen bir
diğer Ülkenin yasa ve adetlerini eleştirmemeli ve
yargılamaktan dikkatle kaçınmalıdırlar". Yine, aynı uyarı
"Her türlü durumda Rotaryenlerin bir başka ülke yasalarına
veya adetlerine uyum göstermeleri" konusunda yapılmıştır.
Bizler, insanlar
arasındaki anlayış, iyi niyet ve dostluk bağlarını
güçlendirmeye çalışan kişiler olarak Rotaryenlere yapılan bu
tavsiyelere dikkat etmeli ve bunların gösterdiği yolda
gitmeye çalışarak diğer ülkelerin yasalarına ve kurallarına
karşı saygılı ve hoşgörülü olmalıyız.
OLAĞAN
DIŞI TELAFİ TOPLANTILARI
Hangi Rotaryenler telafi
toplantıları için en uzağa seyahat ederler? Eğer Tahiti'deki
Papeete Rotary Kulübü diye cevaplamışsanız, doğru cevaptır.
Büyük Okyanus'un ortasında bulunan Tahiti'deki bu kulüp, bir
başka kulüpten en uzak olanıdır. En güneyindeki Rotary
toplantısı, Güney Amerikan'ın ucunda, Şili'nin Punta Arenas
Rotary kulübüdür. En kuzeydeki Rotary kulübünü ziyaret için,
Arktik Çemberin yukarısına, Norveç'deki Nordkap Rotary
Kulübüne gitmelisiniz. Eğer Arjantin'deki El Aguilar kulübü
toplantısına katılıyorsanız, dünyanın en yüksek-teki kulübü
ile toplanıyorsunuz demektir. Yükseklik deniz seviyesinden
16000 feet'dir (4800 metre). En alçaktaki kulüp ise, deniz
seviyesinden 40 feet aşağı da toplanan El Centro (Californiya)
kulübüdür.
Yılın her gününün her saatinde dünyanın
bir yerinde bir Rotary Toplantısı yapılmakta olduğu
söylenir. Her gün bir toplantıya katılmış olsaydınız,
dünyanın her yerinde mevcut 27.000'den fazla Rotary
kulübünün hepsini ziyaret için 75 yıl gerekirdi ve hiç
şüphesiz, bu süre içinde başka yeni kulüpler de açılmış
olurdu.
MESLEK HİZMETLERİ
IVI eslek hizmetleri, hizmet avenüleri
arasında "İkinci Hizmet Avenüsü"dür. Rotaryenlik her bir
Rotaryenin kendi iş veya meslek dalını bir arkadaş gurubunda
temsil etme ve işinin en yüksek standartta ve ahlak
değerleri içerisinde yapmak ve mesleğinde örnek kişi olma
gibi yücek bir düşünceden hareketle her üyesinin mesleği ile
son derecede ilgilidir. Meslek hizmetleri programlarında iş,
ticaret, sanayi ve meslek dallarında kaliteyi yükseltici iş
ilişkilerini güçlendirmenin yolları aranır ve bu amaçla
meslek hizmetleriyle ilgili programlar düzenlenir.
Rotaryenler her bir kişinin günlük iş ve meslek
faaliyetlerini yaparken, bu çalışmaları ile daha iyi bir
topluma kavuşmak için çok değerli bir katkıda bulunduklarına
inanırlar.
Meslek hizmetlerinde yardımcı olmanın bir
yolu genellikle genç ve yeni yetişen kişilere yol
göstererek, onların meslek seçimlerinde öncü olmak, meslek
özelliklerini tanıtmak gibi hizmetlerdir. Bazı kulüpler bu
amaçlar doğrultusunda okullara giderek meslekleri hakkında
konferanslar verir ve gençlere ışık tutmaya çalışırlar.
Diğer bir kısım Rotary kulüpleri ise toplumda kendi
mesleklerinde başarılı olmuş kişileri ödüllendirme yoluyla
mesleki başarıyı yüreklendirmek ve yüceltme yoluna giderler.
Rotary'de bir sembol haline gelmiş olan 4'lü deneyi ve
benzeri diğer meslek ahlaki ile ilgili iş ve meslek
hizmetlerinde dürüstlük aşılayan sözleri ve deyimleri
gençlere aşılayarak iş dünyasına girmeye hazırlanan gençleri
iyiye doğru yönlendirmeye çalışırlar. Yine bir çok
kulüplerde sıkça başvurulan bir yöntem, konuşmacı olarak
kendi mesleklerinde sivrilmiş ve başarılı olduğu bilinen
kişileri toplantılarına sıkça davet ederek onların
konuşmalarını dinlemek ve bunlardan topluca yararlanmaktır.
Meslek hizmetlerinin yerine getirilme
yöntemi ne olursa olsun, rotaryenler iş ve meslek alanında
"her tür yararlı meşguliyetin değerini takdir eden bir
anlayışa sahip" olduklarını ve her tür meslek ve iş alanında
yüksek ahlaki standartlar arayan" özelliklerini her fırsatta
bir bayrak gibi dalgalandırırlar. İşte bunun içindir ki
ikinci Hizmet Avenüsü her Rotary Kulübü için olması gereken
temel bir şarttır.
ROTARY EŞLERİ
Dünyanın çeşitli yerlerindeki pek çok
Rotary kulübünde erkek üyelerin eşleri sevgi yüklü bir
şekilde 'Rotary Ann'ler) olarak tanımlanır. Bu tanımlama bir
küçük görme anlamında olmayıp, ilginç bir tarihi vesileden
doğmuştur.
1914 yılında San Francisco Rotaryen'heri
Houston'da yapılmakta olan Rotary Konvansiyonu'na katılmak
üzere özel bir trene binmişlerdi. 0 günlerde Rotary
toplantılarına çok az sayıda eş katıhırdı ve tren Los
Angeles'te duruncaya kadar içindeki tek kadın, Rotaryen Bru
Brunnier'in eşi idi. Tren Los Angeles'ta konvansiyona
katılacak yeni delegeleri aldığında Bayan Ann Brunnier
Rotaryenlerin Ann'ı olarak tanıtıldı. Bu titr kısa bir süre
sonra (Rotary Ann) haline geldi. Batıdaki kulüpler,
Rotaryenleri bir sonraki konvansiyonlarını yapn ak için San
Francisco'ya davet edeceklerinden, Houston'da sahnelenmek
üzeri bir seri şarkılar ve gösteriler tertiplediler.
Rotaryenlerin bir tanesi de (Rotary Ann) şarkısı besteledi.
Houston'a varışta tren bir heyet tarafından karşılandı.
Karşılayanlardan biri de Philadelphia'hı Guy Gundaker idi ve
onun karısının adı da Ann idi. Gürültülü ve neşeli karşılama
sırasında birisi Rotary Ann şarkısını söylemeye başladı.
Ufak tefek 2 kadın, Ann Brinnier ve Ann Gundaker erkeklerin
omuzuna alınarak istasyon boyunca taşındı. Orada bulunanlar
Ann adli bu 2 kadına verilen titri çok sevdiler. Anında aynı
sevgi terimi orada bulunan bütün eşler için kullanıldı ve
"Rotary Ann" ismi kalıcı hale geldi.
Guy Gundaker 1923 yılında R.l. Başkanı
oldu, Bru Brunnier'de 1952'de Başkan seçildi. Böylece, ilk
Rotary Ann'lerin her ikisi de R.L'ın first Lady'si oldular.
ROTARY COGRAFYASI İLE
iLGİLİ BAZI GERÇEKLER
- Amerika Birleşik Devletlerinin Nevada
Eyaletinin Reno Rotary kulübünün, Kaliforniya'nın Los
Angeles Rotary kulübünden daha batıda olduğunu biliyor
muydunuz?
- ABD'de Main Eyaletinin Portland şehri
Rotary kulübünün İngiltere'deki Rotary kulüplerinden daha
güneyde olduğunu biliyor muydunuz?
- Florida'da Pensacola Rotary kulübününü,
Michigan Detroit kulübünün batısında olduğunu
biliyormuydunuz.
- Gerçekten de Ilhinois Eyaletine bağlı
Cairo Rotary kulübü Virginia'ya bağlı Richmond'un
güneyindedir.
- Kulüp adları Tokyo ile başlayan tam 69
Rotary kulübü vardır tüm dünyada.
- Alaska'nın Nome Rotary kulübü hem
Honolulu. Hawai, hem Şihi Santiago'nun batısında;
Pennslyvania Eyaletinin Philadelpia şehri Rotary kulübünün
ise doğusundadır.
- Avustralyadaki her Rotary kulüp
toplantısı gerçekte Hong Kong Rotary kulübünün doğusunda
kalmakta olduğunu Rotary coğrafyasını iyi bilenler bilir.
- Quito, Ecuador, Libreville, Gabon,
Singapore ve Kampala, Uganda Rotary kulüplerinin hepsinin
ekvator kuşağı üzerinde olduklarını herhalde her Rotaryen
iyi bilir.
- İşte bu ve bunun gibi sayıları tüm
dünyada 26.000 adedi bulan Rotary kulüpleri hakkında yeni
yeni şeyler öğrendikçe çok ilginç şeyler öğrenir coğrafya
bilginize arttırırsınız.
KULÜP TOPLANTILARINDA
SAYGI DURUŞU
Rotary kulüplerinin çoğunda; haftalık
Rotary toplantısının açılmasından önce kısa bir süre
sessizlik içerisinde duruşa geçilir. Bu süre bir dua veya
saygı duruşu gibi yorumlanabilir, ancak hiçbir din veya
inanç ile ilgili bir çağın yapılmaz.
Rotary'nin bu konuda yerleşmiş politikası
ve usulü, dünya üzerindeki sayısız derecede çok olan din,
mezhep, tarikat veya ruhani inançları hiçbir ayırım yapmadan
kucaklamak; her üyenin inancı ne olursa olsun ona saygı
göstermektedir. Rotary'de kişilerin kişisel inançlarına ve
dinlerine hiçbir şekilde karışmak veya engellemek gibi bir
tavır bulunmaz.
Rotary assamble'lerinde,
Uluslararası konvansiyonlarda toplantı öncesi kısa bir süre
ara vererek bir tür "sessiz dua" için fırsat verilmesi adet
olmuştur. Bütün dünya dinlerinde bir saygı ifadesi olarak ve
çeşitli insanların değişik inançlarına karşı bir hoşgörü
ifadesi olarak "Her kişinin kendi bildiği biçimde" dua
etmesi veya ilahi tefekküre dalması için bu sessiz süre
verilir. Binlerce Rotaryenin hep bir arada bir uluslararası
toplantıda "sessiz dua' için duruşa geçmeleri olayı her bir
kişinin bunu kişisel olarak kendi bildiğince yapması çok
ilginç bir tablo teşkil eder. Genellikle tüm Uluslararası
Rotary'nin Yönetim Kurul veya komite toplantıları da kısa
bir sürelik düşünme payı veren sessizlik ile başlar. Bu
sessiz süre esnasında dünyanın değişik dinlerine mensup
Rotaryenlenin dinsel maçları doğrultusunda dua etmeleri
olayı bile Rotary'nin kişisel inanç ve düşünceye olan
saygısının bir göstergesidir.
Her Rotary kulübü kendi
başına bağımsız, yani otonom olduğundan toplantı öncesi
topluca dua edilmesi veya saygı duruşunda bulunulması olayı
tamamen o kulübün adetlerine ve usulüne bırakılmıştır ve
uygulanan usulün o kulüp üyelerinin dinleri ve kişisel
inançları saygı gösteren ve ters düşmeyecek biçimde
yapılmasına özen gösterilir.
EL KİTABI
Toowoomba, Pondicherry
veya Rekchinghausen Rotary kulüplerinin ne zaman
toplantılarını nasıl bulursunuz? Sadece R.l.'ın el kitabını
açınız. Yaklaşık 750 sayfalık bu yıllık yayın, Rotaryenler
ve Rotary kulüpleri hakkında güncel bilgi ile doludur.
27.000'den fazla kulübün
toplantı günü, saati ve yeri burada sıralanmıştır.
Danimarka'daki Aabenraa Kulübünden Hollanda'daki Zwolle
Kulübüne kadar her kulüp başkan ve sekreterinin isim ve
adresleni ile kulüp üyesi sayılar ve berat tarihleri resmi
el kitabında yer alır.
Resmi el kitabı aynı
zamanda 500'den fazla Rotary bölgesi ile bütün Rotary
komiteleninin teşekkül tarzı ve amaçları hakkında çok geniş
bilgiyi kapsar. Şu andaki ve geçmiş bütün Rl yönetim Kurulu
üyelerinin isim ve adresleri de buna dahildir. Geçmişteki
bütün R.l. Başkanlarının ve temalarının bir listesi de
vardır. Dünyadaki otehlere ilişkin mükemmel bir rehber ilave
bir bölümdür. Resmi el kitabı, 9 USD karşılığında R.l.'ın
Evanston'daki (Hhinois) dünya karargahından elde edilebilir.
El kitabı, seyahatiniz sırasında Rotary temasları yapmak
için mükemmel bir rehberdir.
Unutmadan söyleyelim:
Toowoomba Rotary Kulübü her Pazartesi saat 6.00'da,
Pondicherry her Çarşamba saat 7.45'te ve Reckhinghausen
Kulübü ise her Pazartesi saat 1.00'de toplanır. Bilmek güzel
şey!
ROTARY'DE
DOSTLUK İMKANLARI YARATMAK
Rotaryenlenin çoğu
başarılı iş adamları ve meslek sahibi kişilerdirler ve iş
fırsatlarını duyabilen keskin kulakları, bunlardan
yaralanmayı bilecek zekaları vardır. Rotaryenlenin her hafta
yaptıkları haftalık toplantılar da, aslında Rotary ile
kurulabilecek dostlukların eşi bulunmaz bir fırsatını
yaratır ama bunu üyelerin hepsi duymayabilir.
Haftalık kulüp
toplantıları Rotary üyeleri için özel ve çok önemli bir
ayıcalıktır. Bu toplantılarda üyeler diğer üye dostlarıyla
buluşup konuşabilme, daha önce tanımadıkları misafirlerle
tanışabilme ve kendi kişisel arkadaşlığın diğer üyelerle
paylaşabilme imkanını bulurlar.
"Dostlar Kulübü" olarak ün
yapmış olan Rotary Kulüpleri genelde çok basit sayılabilecek
bir yol takip ederler: önce, her hafta üyeler değişik
masalarda otururlar. İkincisi, Rotaryenlenin, kendi eski
dostlarının yanına değil, daha az tanıdıkları üyelerin
yanına oturmaları teşvik edilir. Üçüncü olarak da, üyeler
yeni gelen üyeleri veya ziyaretçileri "Masamızda boş
sandalye var, gel buraya bizimle otur" diyerek dostça ve
içtenlikle yanlarına çağırırlar ve ilgi gösterip konuşunlar.
Dördüncüsü, Rotaryen
üyeler yemeklerini sessizlik ve suskunlukla yemez veya
sadece yanlarında kişiyle özel konuşmalar yapmazlar; aksine,
tüm masaya hitaben dostça bir sohbet oluştururlar.
Beşincisi, Rotaryenler kulüp içinde iyi tanımadıkları
kişileri özellikle seçerek onlarla dostluğu ilerletmeye
çalışarak tüm üyeleri yakından tanımaya gayret ederler.
İşte Rotaryenler bu
saydığımız beş yolu takip ederek kolayca yeni dostluklar
kurma imkanlarını ve fırsatını yakalarlar. bunu yapınca,
Rotary kulüplerinin o sıcak havasına kapılmamak ve kişisel
dostluk kurmanın ne denli önemli olduğunu anlamamak mümkün
değildir.
KULÜPTE
ŞARKI SÖYLEME
Harry Ruggles, 1905
yılında Chicago'da ilk Rotary kulübünün kurulmasına varan
konuşmalarda Paul Harnis'e katılan 5. kişi idi. Harry şarkı
söylemeyi seven birisi idi ve bu da asrın başında yaygın bir
faaliyet türü idi. Yeni kurulmak olan kulübün bir
toplantısında, Harry bir sandalyeye çıktı ve herkesi kendisi
ile birlikte şarkı söylemeye davet etti.
Grup halinde şarkı söyleme
kısa bir sürede her Rotary toplantısının geleneksel bir
kısım haline geldi. Bu adet, ABD'nin pek çok kulübüne
yayıldı ve hala Avustralya, Japonya, Nijerya, Yeni Zelanda
ve Kanada gibi değişik ülkelerin popüler bir faaliyeti
durumundadır. Bazı kulüpler toplantının resmi açılışı
biçiminde ulusal bir şarkıyı söylerler. Bununla birlikte,
şarkı söylemeye Avrupa, Güney Amerika ve Asya'daki
kulüplerde nadiren rastlanır.
KIDEMLİ
FAAL ÜYELİK
"Kıdemli Faal Üyelik" bir
Rotary üyelik şeklidir ve Rotary'ye uzun yıllar hizmet etmiş
kişilere verilir ve bir Rotaryen ayrıcalığıdır. Kıdemli faal
üye olmak bir Rotaryenin çok uzun yıllar kulüp
faaliyetlerine katılmış olduğunun bir göstergesidir.
Bir veya daha fazla Rotary
kulübünde 15 yıl süreyle hizmet etmiş bir Rotaryen otomatik
olarak "Kıdemli Faal Uye" olur. Yine, yaş olarak 60 yaşına
gelmiş ve on veya daha fazla yıl hizmet vermiş veya yaş
olarak 65 yaşına gelmiş ve beş daha fazla yıl hizmet vermiş
bir üye de "Kıdemli Faal Üye" unvanını kazanır. Ayrıca,
Bölge Guvernörü olarak hizmet vermiş bir Rotaryen de
"Kıdemli Faal Üyelik" hakkını elde etmiş olur.
Kıdemli Faal Uye olmanın
bir avantajı o üyenin artık o kulübün hudutları içerisinde
oturması veya işyerinin bulunması mecburiyetinin
bulunmamasıdır. Kıdemli Faal Üye, oturduğu şehri değiştirip
bir başka şehre taşınsa, hiçbir mesleki sınıflandırmaya tabi
tutulmaksızın üyeliğe davet edilebilir. Bir Rotaryen kıdemli
faal üye olduğunda artık mesleki sınıflandırmaya tabi
değildir ve artık o meslek sınıfına bir başka üye
alınabilir.
Şu husus unutulmamalıdır
ki, kıdemli faal üyelik kendi başına bir meslek sınıfı
değildir bir üyelik türüdür. Bir Kıdemli Faal üye her zaman
için ilk sınıflandırdığı meslek veya iş dalı sınıfında
kalmaya devam eder.
ONUR
ÜYELİĞİ
Rotary kulüplerinde dört
tip üyelik vardır ve bunlardan biri de "Onur Üyeliği" adı
verilen üyeliktir. Bu tür üyelik, bir Rotary kulübünün
verebileceği en üst düzeydeki bir üyelik tipidir ve ancak
çok müstesna bir hizmet veya veride bulunan az sayıda
kişilere verilir. Onur Üyesi seçilen bir üye sadece bir yıl
için seçilmiş olur ve devam eden üyeliğinin her yıl
yenilenmesi gereklidir.
Onur üyelerinin kulübe
yeni üyelik için aday teklifinde bulunma hakları yoktur.
Devam mecburiyetinde olmazlar ve kulüp aidatı ödemezler.
Rotary tarihinde böyle bir
şerefe nail olarak "ONUR ÜYESİ" sıfatı almış çok sayıda
devlet adamı, kaşif, yazar,müzisyen, astronot ve başka kamu
hizmetlisi ve görevlileri vardır. Rotary tarafından "ONUR
ÜYELİĞİNE" seçilmişler arasında Isveç Kralı Gustaf,
İngiltere Kralı George, IV. Belçike Kralı Badouin, Fas Kralı
Hassan, 111. Şir Edmund Hillary, Thor Heyerdahl, Thomas
Edison,Walt Disny, Bob Hope, Dr. Albert Sabin, İngiltere
eski başbakanı Margeret Thatcher ve daha bir çok Amerike
Birleşik Devletleri eski başkanı bu "Onur Üyeliğine"
seçilmişlerdir.
Gerçekten de, Rotary'de
ONUR ÜYELİĞİNE seçilen kişiler Rotary idealini yüceltmek
için çok değerli çalışmalar yapmış kişilerdir.
ROTARY
İNTERNATİONAL UYELİGİ
Herhangi bir Rotaryene
kendisinin Rotary İnternational üyesi olup olmadığını
sorduğumuzda vereceği cevap biraz şaşkınlık içinde "Tabi ki
üyeyim" sözü olacaktır. Ancak bu anlamda o Rotaryen teknik
olarak yanılmıştır. Çünkü hiçbir Rotaryen bir kişi olarak
Rotary lnternational üyesi değildir.
Buradaki bu zıtlık
gerçekte basittir. Rotary İnternational'ın kuruluş statüsü
sadece Rotary kulüplerinin üyeliğine açıktır. Sayıları
26.000'den fazla olan Rotary kulübü üyeliğinden, Rotary
İnternational adı verilen kuruluş oluşmuştur.
Bir Rotary kulübü üyeliği
için üye kişilerin iyi karakter ve ün sahibi bir iş veya
meslekte üstünlük sağlamış veya üst kademe yöneticiliği gibi
uygun özellikleri olması gerekir.
Rotaryenler bir Rotary
kulübünün üyesidir, kulüp de Rotary International'ın bir
üyesidir. Bu teknik anlatım çok Rotaryenler tarafından tam
olarak bilinmez ve pek fazla karışıklığa da meydan vermez.
Bu sıralanma, Rotary lnternational'ın neden Rotary
kulüplerini muhatap aldığını ve tek tek Rotaryen şahıslarla
değil, Rotaryen kulüpleriyle işbirliği yaptığını açıklar.
Yani, herhangi bir kişi
size Rotary lnternational'a üye misiniz? diye sorduğunda,
verilecek en doğru cevap şu olacaktır, "Hayır ben Rotary
kulübü üyesiyim." Belki çok kimse bu ufak farkı pek
anlamayacak, anlasa bile, bu değişik cevabın farkını fark
etmeyecektir bile.
BÖLGE
GUVERNÖRÜ
Rotary dünyasında Rotary
Bölge Guvernörünün çok seçkin ve belirgin bir görevi vardır.
Yaklaşık 45 adet Rotary Kulübünü kapsayan ve adına Rotary
Bölgesi denilen coğrafi bölgesi içerisinde Rotary
International'ın tek yetkilisi Bölge Guvernörüdür. Dünya
çapında yapılan uluslararası asamblelerde eğitim görüp
uzmanlaşan 500 kadar bölge guvernörü tüm dünyadaki sayılar
27.000'i aşkın Rotary kulübü için bir tür "Kalite Kontrolü"
işlevi sağlarlar. Guvernörler kendi bölgeleri içerisindeki
kulüplerde yüksek bir performans sağlamakla yükümlüdürler.
Bölge guvernörü her ne
kadar kendi bölgesindeki kulüpleri resmi olarak ziyaret
etmekle görevli ise de kesinlikle bir "Müfettiş"
değildirler. Tam aksine, bu ziyaretlerin amacı kulüp
işlerine yardımcı ve dost bir danışman gibi çalışmak bölge
içerisindeki kulüpler arasında Rotary amacı doğrultusunda
yararlı bilgileri arttırıcı çalışmalar yapmak ve Rotary
programını güçlendirici bir katalizör görevini yürütmektir.
Bölge guvernörü, bu lider
görevini gönüllü olarak yürütebilecek çok deneyimli ve
ömrünün bir yılını bu görev için adayabilecek özverili bir
Rotaryen olmalıdır. Guvernörün günce Rotary programları,
amaçları, politikaları ve hedefleri hakkında çok birikimli
bir bilgi dağarcığı bulunmalı, kendi mesleğinde, toplumda ve
Rotary kulübünde yüksek konumda bir kişiliğe sahip
olmalıdır. Guvernör, bölgesinde kurulacak yeni kulüplerin
örgütlenmesini gözetmeli ve kurulu olan kulüpleri de
güçlendirme yönünde gayret göstermelidir. Bölgesindeki
Rotary Kulüplerinin duraksamamaları için özel görevler
üstlenip üstün kaliteyi tutacak çalışmalar organize
etmelidir. Rotary lnternational başkanı ve R. 1. yönetim
kurulunun tüm program ve faaliyetlerinin geliştirmek ve
tamamlayarak uygulamaktan da yine Bölge Guvernörü
sorumludur. Bölge Konferanslar düzenlemek ve başka özel
etkinlikler ve kutlamalar planlayıp yönetmek de Bölge
Guvernörünün görevleri arasındadır.
Rotary'nin dünya çapındaki
çalışmalarında her bölge guvernörü çok önemli bir rol oynar.
Bölge Guvernörü kendi kişiliğinde gerçekte "kendinden önce
hizmet" prensibini sevgi dolu çalışmalarıyla, kendisi önce
buna örnek olarak göstermelidir.
ULUSLARARASI ASAMBLE
Uluslararası Asamble, tüm
dünyada 1 Temmuz'da göreve başlayacak olan gelecek dönem
guvernörlerini, yeni görevlerine hazırlamak amacıyla her yıl
Şubat veya Mart aylarında toplanır. Gelecek dönem
guvernörleri, eşleri ile birlikte, tecrübeli Rotary
liderlerinin ev sahipliğinde, bir haftayı aşkın eğitim ve
motivasyon oturumlarına katılırlar. Asamble'de kendi
guvernörlük dönemleri süresince R.l. başkanı olarak görev
yapacak olan özel Rotaryen ile de tanışırlar ve önümüzdeki
yıl kendi bölge konferanslarına esas teşkil edecek R.l.
temasını öğrenirler.
İlk Uluslararası asamble
1919 yılında ABD'de Chicago'da (İllinois> yapıldı. Daha
sonra asambleler Lake Placid (New York>, Boca Raton
(Florida) ve Nashvill'de (Tennessee> düzenlendi. Son
yıllarda ise asamble Anhaim'da (California) yapılmıştır.
Bununla birlikte, asamble nerede yapılırsa yapılsın, genel
kurul salonunun üzerindeki tabelada yazılı olan yazı
yıllardır aynı kalmıştır. "Oğrenmek için gir.. Hizmet için
ilerle."
BÖLGE
ASAMBLESİ
Rotary başkanlığının her
yıl yenilenmesi nedeniyle her yıl bu görevi üstlenecek
27.000 kulüp başkanı görevlerini yürütebilecek bilgiyi
edinmeleri gerekir. Dünyadaki 500 Rotary bölgesinin liderlik
konusunda eğitilmesi işte bu yıllık bölge asamblelerinde
olur.
Bölge asamblesi
yönlendirme, yüreklendirme, Rotary bilgisi ve yeni fikirler
sağlayarak kulüp görevlileri, yönetim kurulu üyeleri ve
komite başkanlarına yön verir. Bazı çok deneyimli bölge
liderleri Rotary yönetimi ve hizmet projelerinin her
kademesi hakkında bilgi görüşlerini anlatırlar. Asamblede
tüm katılanlar değerli yeni fikirler edinerek kulüplerini
daha etkin ve ilginç duruma getirmek donanımına sahip
olurlar. Genellikle 8 veya 10 kadar delege her kulüpten
gelerek bu eğitim toplantılarına katılırlar. bölge
Asamblesinin bir önemli yönü de program içeriğinin gelecek
bölge guvernörü tarafından gözden geçirilmesi ile yeni
Rotary international başkanının düşüncelerinin
görüşülmesidir.
Bölgesel amaç ve hedefler
bu toplantılarda tanımlanır, planlar görüşülür ve
gerçekleştirmek için yeni gelişimler konuşulur.
Her Rotary kulübünün
başarısı bu yıllık bölge asamblesinde kulübün tüm olarak
temsili ile mümkün olur.
BÖLGE
KONFERANSI
Rotary bölge konferansına katılmayan çok sayıda Rotaryen
vardır. Oysaki Rotary üyeliğinin en keyifli ve en kazançlı
etkinliğini yaşama fırsatını kaçırmışlardır.
Bölge konferansları,
sadece kulüp yöneticileri ve komite üyeleri için değil, tüm
kulüp üyeleri ve eşleri içindir. Bölge konferansının amacı
dostluğu geliştirmek, eğlenmek, etkileyici konuşmacıları
dinlemek ve Rotary üyeliğini anlamlı hale getirecek hoş
tartışmalar yapmaktır.
Bölge konferansına katılan
her kişi, edindiği yeni deneyimler, bakış açıları ve
konferansta oluşturulan dostlukları ile kendini daha güçlü
hisseder. Konferansa bir defa katılan her yıl tekrar tekrar
katılmayı keyifli bir alışkanlık haline getirir.
Sayıları 500 kadar olan
Rotary bölgelerinin her biri yılda bir defa konferans
tertipler. Bu konferanslar o denli önemlidir ki, Rotary
lnternational'ın başkanı her konferansta üyelere bir
konuşmacı kişisel temsilci gönderir. Programda her zaman bir
kaç önemli eğlence etkinliği, ilginç tartışma konuları ve
etkileyici programlar bulunur.
Bir bölge konferansına
katılmanın beklenmeyen bir yararı da Rotary üyelerinin rahat
bir ortamda birbirleri ile kuracakları yeni dostluklardır.
Bölge konferanslarında yapılan sohbetlerden sonsuza uzanan
yeni dostluklar gelişir.
GELECEK
DONEM BAŞKANLARI EĞİTİM SEMİNERİ
Uluslararası Rotary
Tüzüğü'ne göre yılın ilk aylarında, her bölgenin guvernör
adayı, dönem guvernörü ile işbirliği halinde gelecek dönem
kulüp başkanları için eğitim semineri düzenler ve yürütür.
Iki veya üç günlük Gelecek Dönem Başkanları Eğitim
Seminerinde (PETS> kulüplerin 1 Temmuz'da göreve başlayacak
olan başkanlarına motivasyon ve liderlik eğitimi verilir.
Ele alınacak konular arasında, gelecek yılki R.l. temasının
uygulanması yanı sıra yeni ve devam eden R.l. programları
hakkında bilgiler de yer alır. Gelecek senenin bölge
faaliyetlerinin gözden geçirilmesi, kulüp ve bölge
programlarının planlanması ve diğer aktivitelerin
organizasyonu da bu seminerde ortak olarak ele alınır.
Bütçenin nasıl hazırlanacağı, hedef tespiti, zaman yönetimi
ve kulüp toplantıları için yeni fikirler gibi hususlar da,
Gelecek Dönem Başkanlarının, bölgelerinin Başkanlık Eğitim
Seminerine katılmakla edinecekleri beceriler arasındadır.
Dünyanın bazı yörelerinde Gelecek Dönem Başkanları Eğitim
Semineri bir kaç bölgenin katılımıyla ortak olarak
düzenlemektedir.
GENÇLİK
MÜBADELE PROGRAMI
Rotary'nin Gençlik
Mübadele Programı, hayat boyu süren dostluklar kurdurtan ve
uluslararası anlayışı geliştiren çok, popüler
programlarından biridir. Bu program ilk olarak Fransanın
Nice Rotary Kulübü tarafından 1927 yılında başlatıldı. 1939
yılında Kaliforniya ile Latin Amerika arasında çok geniş bir
gençlik değişimini kapsayan programı oluştu. 0 günden beri
ise, bu program dünyanın her bir yanını sardı ve genişledi.
Son yıllarda 7.000'den fazla sayıda genç insan her yıl
tekrarlanmakta olan bu gençlik mübadele programına
Rotary'nin sponsorluğunda katılmaktadırlar.
Gençlik Mübadele
Programlarının değeri sadece orta öğrenim yaşındaki
gençlerin ilgisini çekmekle kalmıyor evinde misafir kalan ev
sahibi ailelerce, sponsorluğu üstlenen kulüplerce
öğrencileri kabul eden okullarca ve tüm toplum tarafından
hoş karşılanıyor ve takdir ediliyor. Gençlik Mübadale
Programına katılarak bir başka ülkede bir süre yaşayan
gençler, oradaki gördüklerini, deneyimlerini, tanıdıkları
kültür ve toplumun yaşam biçimini, dilini, aile yaşamını
kendi okuluna döndüğünde sınıfındaki diğer arkadaşlarına da
anlatıyor ve gördüklerini bildiklerini onlarla paylaşıyor.
Gençlik Mübadele Programı
sayesinde genç insanlar ilginç fırsatlarla karşılamakta ve
zengin deneyimler ve yurt dışında bir ülke yaşayarak görme
imkanı kazanmaktadırlar.
Genel olarak mübadele
programına katılan öğrenciler bir tam yıllık öğrenim
dönemini yurt dışında bir başka ülkede geçirirler. Bazı
kulüpler ve bölgeler ise birkaç hafta veya birkaç ay süren
daha kısa dönemli süreler için öğrenci mübadelesi yaparlar.
Rotary'de Rotary Gençlik
Mübadele Programı ile yurt dışına gönderilen öğrencilerin
yaklaşık yüzde 36'sı Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada
tarafından gönderilmektedir. Avrupa ülkelerinde bu yüzde 40
kadardır. Yüzde 12 kadarı Avustralya ve Yeni Zelanda'dan
gelir. Asya kulüplerinin üstlendiği mübadele edilen genç
sayısının yüzde 5, diğer Latin Ülkelerinin ise yüzde 7 kadar
olduğu söylenebilir. Rotary bölgelerinin yaklaşık yüzde
70'den fazlası Gençlik
Mübadele Programlarına katılmaktadırlar.
Uluslararası anlayış ve
iyi niyet kavramının geliştirilmesi ve büyümesi amacıyla
yapılan bu faaliyetler tüm Rotary Kulüpleri için önemli
önerilen ve teşvik edilen bir programdır.
HİÇBİR
ÖZEL HAK ve ÜSTÜNLÜĞÜN BULUNMAMASI
Başka arkadaşlar
tarafından sık sık sorulan bir soru Rotaryenlerin bu
üyeliklerinden dolayı herhangi bir özel iş yararlarının
bulunup bulunmadığıdır. Yani menfaatleri nedir ve bir başka
Rotaryen ile iş yapmaktan ötürü Rotaryenler özel bir indirim
veya ayrıcalıklı hizmet mi almaktadırlar?
Bu sorunun cevabı çok
basit ve kesindir. "Hayır". Böyle bir şey yoktur.
Rotary'lerin el kitabında böyle bir durumdaki Rotaryenin
durumu çok açıkça belirlenmiştir. 1933 yılında Uluslararası
Rotary Yönetim Kurulunun kabul etmiş olduğu kurallarda iş ve
meslek ilişkilerinin Rotary üyelerini etkilememesi konusunda
kesin bir kural vardır: "Bir Rotaryenin bir başka Rotaryen
ile iş ilişkisi olması halinde, bu işinden dolayı
başkalarından farklı olarak ne ayrıcalık ne de fazladan bir
yarar istemeli ve hatta beklemelidir."
Bundan elli yıl kadar
öncesinde, bu kavram şöyle ifade edilmekteydi. "Gerçek
dostlar birbirlerinden hiçbir menfaat beklemezler ve dostluk
güveninin kötüye kullanılması Rotaryenlik ruhuna yakışmayan
bir harekettir."
Diğer taraftan, Rotary
üyesi olarak o topluluk içerisinde dostları bulunmaktan
dolayı doğan normal
bir gelişim sonucu yeni
işler veya daha büyük işler sağlanmış ise bu gelişim sonucu
hem Rotaryen dostlarının hem de Rotary çevresinden doğal
olarak yeni işler alınmış ise bu tamamen olağandır ve
Rotary'nin ahlak kurallarına ters düşecek bir durum
yaratmaz.
Şunu unutmamak gerekir ki,
Rotary üyeliğinin en başta gelen amacı her üyenin
başkalarına hizmet edebilme fırsatını ve imkanını vermektir.
Başkalarına hizmet edebilme fırsatını menfaat için veya özel
ayrıcalıklar sağlamak için kullanmak bir Rotaryene hiç
yakışmaz.
HER
ROTARYENİN GENÇLERE BİR ÖRNEK OLMASI
Uluslararası Rotary'nın
yazışmalarında ve resmi literatüründe gençlere hizmet sözü
ile ilgili özel bir slogan pek sık kullanılır. Gençlere
yönelik hizmet yarışında iyi emsal olunmasını öneren bu
slogan "Her Rotaryen Gençliğe bir Örnek Olmalıdır" sözüdür.
Bu sözler, 1949 yılında uluslararası Yönetim Kurulunun almış
olduğu bir karar doğrultusunda Rotary kulüplerinin bulunduğu
her toplumda gençlere ve çocuklara yönelik sorumlulukların
üstlenilmesinin bir ifadesi olarak söylenmiştir. Gençlere
hizmet etme felsefesi çok uzun süreden beri Rotary
programlarının ayrılmaz bir parçası olagelmiştir.
Gençliğe hizmet
programları dünyanın değişik yerlerinde çok değişik
biçimlerde ele alınıp uygulanmıştır. Değişik Ülkelerde,
çeşitli yollarla gençliğe hizmet verilmektedir. Bazı
yerlerde, Rotaryenlerin erkek ve kız izci oymaklarının
sponsorluklarını yüklenmeleriyle, atletizm dalında, bedensel
özürlü çocuk eğitim merkezlerine, okul güvenlik kuruluşuna,
yaz kamplarına, rekreasyon alanlarına, trafik hastanelerine,
yöresel fuarlara, çocuk bakım merkezlerine ve çocuk
hastanelerine destek olup yardım sağlayarak bu hizmet
verilmektedir. Kulüplerin bir çoğu gençlere yönelik meslek
danışmanlık kursları düzenlemekte, gençlere iş sağlama
programları yapmakta ve 4'lü deney kullanımını arttırıcı
çalışmalar ve giderek bugünkü gençliği tehdit eden sorun
olan alkol ve uyuşturucu bağımlığını önleme projeleri de
Rotaryenler tarafından desteklenmektedir.
Her durum ve şartlar
altında, dünya gençliğinin sayısız sorunları karşısında
şaşırmış durumdaki genç erkek ve kızlara toplumda öncü
olmak, onlara yol göstermek gereği var olduğundan bu fırsat
ve imkanı Rotaryenler kaçınılmaz olarak üstlenmişler ve her
Rotaryen gençlere örnek olmak gibi bir sorumluluk
almışlardır. İnsanlar hizmet etmeyi başkalarını izleyerek
öğrenirler. Gençlerimiz yarının olgun birer lideri
olacaklarsa başkalarına hizmet sevgisi ve ruhu onlara
bugünden aşılanmalıdır ki, onlar da aynı hizmet aşkını
bundan sonra gelecek nesillere aktarabilsinler.
Bundan 40 yıl önce
Rotaryenlerin kabul edip benimsedikleri bu slogan bugün yine
aynı tazeliğini ve güncelliğini korumaktadır. Çok
düşündürücü bir savaş öncüsü olmak durumundasınız, Çünkü:
"HER ROTARYEN GENÇLERE
ÖRNEK OLMALIDIR"
DÜNYA
TOPLUM HİZMETİ
Dünya Toplum Hizmeti bir
başka Rotary programıdır. Bu program ile herhangi bir kulüp
veya herhangi bir ülkenin bir Bölgesi bir başka ülkenin
kulübüne insani yardım sağlar. Tipik olarak şöyle bir örnek
verebiliriz. Mesela, gelişmekte olan bir ülkenin toplumunda
yaşam standartlarının düzelmesi ve yükselmesi çin yardımcı
olacak Rotary projeleri hazırlanır. Dünya Toplum Hizmet
projesi adını verdiğimiz bu hizmetin amacı, netice olarak
dünyadaki insanlar arasında bir iyiniyet ve anlayışın
yerleşmesini sağlamak gibi evrensel bir dostluk gösterisi
sergilem ekted ir.
Böyle bir yardım
projesinin yardıma muhtaç bir yere ulaşabilmesini
sağlayabilecek bilgileri her zaman için WCS Proje
mübadelesinin projelerinden yararlanmak suretiyle olabilir.
Böylece dünyanın uzak bir köşesindeki yardıma muhtaç
kulüpleri saptamak olanağı doğar. Çünkü onlardan gelişmekte
olan bölgelere ait çok sayıda değerli faaliyet bekleyen
kulüp adresleri bulunmaktadır. Bu liste Uluslararası
Rotary'nin Evanston'daki sekreterliğinde vardır ve
istendiğinde derhal temin edilebilir. Bu listede yardım
bekleyen projeler, bunların tahmini giderleri ve kiminle
temas kurulması gerektiği ayrıntılı olarak yazı 1ıdır.
Yardım bekleyen veya
yapmayı düşündükleri bir insanı hizmet projesine katılmak
isteyen bir başka kulüp arayan kulüpler isimlerini bu
listeye yazdırabilirler. istenilen yardımın amacı bir klinik
yapımı, bir okul veya hastahanenin tamamlanması, su kuyusu
açılması, kütüphane kurulması veya benzeri toplum yararına
bir başka hizmet olabilir. Dünya Toplum Hizmeti projesinden
yardım isteğinde bulunan kulüpler her zaman için istek
listelerini değiştirip yenileyibilir ve ve unu WCS merkezine
bildirerek kayıt ettirebilirler. Böylece yapılan bir hizmet
mübadelesi sonucu olarak ihtiyaçlar dünya çapında bir
haberleşme ağı sayesinde başka dış kaynaklarla sağlanarak
pratik bir çözüme gidilmiş olur.
Her Rotary Kulübünün her
yıl yeni bir Dünya Toplum hizmeti projesini üstlenmesi
zorunlu tutulmuştur. WCS Projesi mübadele listesinin
incelenmesi sonunda gerçekten ihtiyacı dolan bir toplumun
acil isteklerini karşılayabilmek için hazırlanmış bir proje
bunun için işbirliği yapmaya hazır dünyanın bir başka
yerinde bir kulüp bulma şansınız olur. Gelişmek için
çabalayan dünyanın bir köşesindeki yere yardım etme fırsatı
doğar. 0 zaman yapılacak tek iş kalıyor "Derhal işe
başlamak" ve projeyi bitirmek için yardımcı olmak; Bunu
yaparken de dünyada gelişmesi için çabaİadığımız dostluk ve
dünya anlayışı köprülerini güçlendirmek.
ROTARY
KULÜPLERiNDE KADIN GURUPLARI
Rotary hizmetleri arasında
bulunan bir kısım hizmetler Rotaryenler tarafından değil
onların eşleri veya Rotary kulübü üyelerinin yakınları
hanımlar tarafından yürütülür. Bazı hizmet projelerinin
sadece hanımlar tarafından organize edilmesi durumu, tüm
dünyadaki Rotary kulüplerinde sıkça rastlanılan bir durum
dur.
Hanımlardan kurulu bu
guruplara çeşitli yerlerde değişik adlar takılmıştır. Sanki
her ülke kendine özgü bir terim kullanır. Bazı Ulkelerde bu
hanımlar grubuna 'Rotary Hanımlar Grubu'; bir başkası,
'Rotary Ann Kulübü'; bir diğeri, 'Rotary Eşleri'; daha çokca
da, 'İç Tekerlek' diye anılan bu hanımlar gurubu her yıl
önemli yüzlerce insancıl projeleri yürüterek toplumlarına
hizmet katkısında bulunmaktadırlar. Bu kadın gurupları yerel
ihtiyaçlara cevap verecek okullar açmakta, bebek kılinikleri
kurmakta, yemek ve yiyecek dağıtım merkezleri, hastahane,
yetim-ler yurdu, yaşlılar huzur evi ve benzeri hizmet
faaliyetlerini yürüterek topluma yararlı işleri
yapmaktadırlar. Yine, gönüllü olarak günlerini verip çalışan
bu hanımlar annelerin çocuklarına bakmak için çocuk bakım
merkezlerini yönetmekte ve bunun geliriyle Gençlik Mübadele
öğrencilerinin giderleri için kaynak yaratmaktadırlar.
Genellikle bu hanımlar grubu, o yerin yerel Rotary kulübünde
başlatılan hizmet programlarını destekleyip yardım eden ve
tamamlayan türde çalışmalar yapmaktadırlar. Bazı hanım
grupları ise sadece yerel hizmetlerle yetinmeyip
uluslararası hizmet projelerine de çalışmaları ile katkıda
bulunm a kta d ı na r.
1984 yılı uluslararası
Rotary Yönetim Kurulu, Rotaryenlerin yakınları olan hanım
gruplarının yapmış oldukları mükemmel hizmet ve dostluk
çalışmalarını takdirle anmış ve tüm Rotary kulüplerinin buna
benzer yan kuruluşlar kurdurup bunlara sponsorluk etmelerini
teşvik etmiştir.
OKUR
YAZARLIK EGİTİMİ
Dünya nüfusunun yaklaşık
dörtte birini oluşturan bir mil-yandan fazla insanın okur
yazar olmadığı tahmin edilmektedir. Genç ve yetişkinlenin
okur yazar olamaması sorunu hem sanayileşmiş ülkelerin hem
de gelişmekte olan ülkelerin müşterek bir problemidir. Her
yıl bu rakam giderek artmaktadır. Okuma-yazma bilmeyen
yetişkinlenin sayısı dünyada heryıl 25 milyon kadar
artmaktadır, öyle ki, Amerika Birleşik Devletleninde bile
tüm nüfusun yaklaşık dörtte birinin fonksiyonel olarak okuma
yazma bilmez olduğu kabul edilmektedir.
Okuma yazma bilmenin
getirdiği kötülüklerden biri de bu gibi kişilerin kişilik
bağımsızlığını kaybetmeleni ve yaşama anlam veren insancıl
duyguları kaybedip fakinleşmelenine ve uygunsuz yollara
sapmalarına yol açmasıdır. İnsanların cahilliği insanları
küçültür, onların ekonomik, politik, sosyal ve kişisel
gelişimlenini durdurun. Okur yazan olmama uluslararası
anlayış, işbirliği ve dünya barışını engeller.
1978 yılında Rotary
tarafından başlatılan ve 3 H diye anılan Sağlık, Açlık,
İnsanlık Komitesinin programı içerisinde bin hizmet olarak
programlanan Okur Yazarlık Eğitimi Rotary'nin öncelikle ele
aldığı bir program oldu. Bu yolda toplanan bağışlarla
dünyada okur yazanlık konusunda çok mükemmel kaynak kitaplar
hazırlandı. Rotary tarafından desteklenen bir yayın olan 'The
Right to Read - Okuma Hakkı' Linkoping-İsveç'de Bölge
Guvernörü olan Rotaryen Eve Malmquist tarafından yazıldı.
Kendisi, okuma ve eğitim araştırmacısı olarak ün yapmış bir
otorite idi. Okuma yazma seferberliği için Rotary
kulüplerinin programlarına bu kitap ile öncülük yapmış ve
yüce hizmete büyük katkıları olmuştur.
1985 yılında uluslararası
Rotary'nin Planlama ve Araştırma komitesinin teklifi ve
yönetim kurulunun onayı ile dünyadaki tüm Rotary
kulüplerinin on yıl süreyle bir okuma yazma seferberliği
yürütülmesi kararlaştırılmıştı. Rotany kulüplerinin büyük
bir kısmı kendi toplumlarında okur yazarlık eğitimi
konusunda ciddi araştırmalar yapmaktadırlar. Bazı kulüpler
okuma yazma öğreten temel kitaplar yayınlamakta; bazıları
ise okuma ve dil öğretim klinikleri açmakta, gönüllü
öğretmenlik yapmakta veya eğitim malzemeleri bağışında
bulunmaktalar. Rotaryenler kendi toplumları içinde çok
önemli bir rol üstlenerek özellikle gelişmekte olan
ülkelerde okuma olanağını geliştirici çalışmalar yapıp yeni
yeni projeler üretebilirler.
YAŞLILARA
İLGİ
Rotary Kulüplerinin
özellikle ağırlık verdikleri ve önemsedikleri bir alan
"Yaşlılara yeni imkanlar sağlama" konusudur. Toplumdaki
yaşlı kesimle işlerlerinin biraraya getirilmesi ve
kuşakların birbirleriyle kaynaştırılmasına yardımcı olacak
yeni projelerin geliştirilmesi fikri 1990 yılında
Uluslararası Rotary Yönetim Kurulu tarafından Rotary
Kulüplerinden istendi. Bunu takip eden yıl içerisinde ise
toplumdaki yaşlılara "birlikte" ve onlar "için" çalışma
yapılması konusu ısrarla yinelendi.
Dünyadaki yaşlı insan
nüfusunun hızla çoğalıyor olması ve yaşlılara özel ihtimam
gösterilmesi gereği giderek artan boyutta büyümektedir.
Şehirlerde yaşayan insanlar yaşlandıkca kendileri için
kişisel bağımsızlık ve mümkün olduğunca kendi yaşamlarını
kontrol edebilme özgürlüğünde olabilme duygusu önem
kazanmaya başlar.
Yaşlıların sıkça
karşılaştıkları sorunlar olan sağlık bozuklukları, yetersiz
beslenme, taşıt kullanma güçlükleri, ev işlerini yapamama,
aile bağlarında kopukluk, eğlence imkanları bulamama,
barınacak uygun yer bulamama ve acil durumlarda yardımcı
olacak sosyal kurumlar bulunamaması gibi konularda toplumun
yaşlı kişilerine yardımcı olabilmek için birçok Rotary
kulübü çalışmalar yapıp imkanlar yaratabilmek için
uğraşmaktadırlar. Bazı kulüplerde ileri yaşda olanların
emeklilik planlamalarını yapmak ve bu şekilde onlara
yardımcı olabilmek amacıyla kulüp üyelerinden bu konuda
bilgi ve deneyim birikimi olanlardan yararlanılmaktadır.
Diğer bir kısım Rotary kulüplerinde ise bu gibi ileri
yaştaki kişiler genç kuşağa kendi deneyim ve bilgilerini
aktarmak suretiyle yardımcı olmakla kuşaklar arası iletişim
yolu ile yaşlılara meşguliyet alanı açılmakta ve bu suretle
toplumdaki yaşlılara meşguliyet yaşlılara yardımcı
olmaktadırlar. Rotaryenler genellikle ileri yaşdaki
insanların kendilerinden yapamayacağı çalışmaları
programlayıp hazırlamakla çok yararlı bir sosyal hizmet
üretmektedirler.
Yaşlı kişilerin belki de
en büyük ve önemli istekleri ise düşünceli dostları
tarafından ilgi görmek ve aranmaktır. Tüm Rotaryenler üyesi
bulundukları kulüpte nasıl bir çalışma yapıp yaşlılar için
program uygulayabileceklerini düşünüp ciddi çalışmalar
yapmalıdırlar. Bu hizmet öyle bir toplum hizmetidir ki
hepimiz bir gün gelip yaşlandığımızda bu hizmeti veren kişi
değil alacak kişi olarak kendimizi bulacağız.
ULUSLARARASI KONVANSİYONLAR
"Tüm Rotaryenleri
uluslararası düzeyde uyarma, yönlendirme ve bilgilendirme"
amacıyla her yılın Mayıs veya Haziran ayında Uluslararası
Rotary dünya çapında toplantı düzenler. Aynı ülkede ard arda
en çok iki yıl üst üste düzenlenebilecek olan bu
toplantılar, Rotary topluluğun işlerinin yürütüldüğü yıllık
toplantılar. Bu toplantıların planlama dönemi dört veya beş
yıl öncesinden düşünülüp çalışmalar başlatılır.
1999'da Singapur'da
Singapur şehrinde, 2000 yılında da Arjantin'in Buenos Aires
şehrinde yapılacaktır.
Bu konvansiyonların
yapılacağı yerler için önce uluslararası Rotary yönetim
kurulu genel bir yer saptar ve şehirlerin öneri getirmesini
ister. Bu konvansiyonlar 15 ila 20 bin Rotaryen ve
konuklarının katıldığı gerçekten büyük uluslararası
toplantılardır.
Rotary'nin gerçekten ne
denli yüce bir uluslararası nitelikte olduğunu kavrayabilmek
için bütün Rotaryenler bu konvansiyon toplantılarına
katılabilmek amacıyla şimdiden planlarını buna göre
yapmalıdırlar.
BOLGESEL
KONFERANSLAR
Rotaryenler zaman zaman
dünyanın herhangi bir yerinde bölgesel bir konferansın
düzenlenmiş olduğu haberin duyar veya okurlar. Bu
konferanslar Uluslararası Rotary'nin yıllık
konvansiyoniarına çok benzerlik gösteren bu gibi bölge
konferans-ları genellikle uluslararası konvansiyonlardan
uzak yerlerde daha az Rotaryen üye ve konuğun iştirakiyle
yöresel olarak tertiplenen toplantılardır.
Bölge konferanslarının
amacı tanışıklık ve dostlukları arttırıp güçlendirmek,
katılanlar arasında arkadaşlık ve anlayışı geliştirmek ve bu
arada Rotary fikri ve düşüncesi hakkında karşılıklı görüş
alışverişinde bulunmak ve bu konuda bir fikir arenası
oluşturmak, bölge ile uluslararası düzeydeki ilişkileri
irdelemek gibi konular başlıca işlevlerinden biridir.
Bölge konferanslar,na
genellikle iki veya üçbin kişilik bir katılım olur. Bu gibi
bölgesel konferanslar Rotaryenler için çok özel ve önemli
günler sayılırlar, ancak çok önceden belirli bir tarihte
düzenlenmezler. Bu konferanslar herhangi bir bölgenin
Rotaryen liderlerince uygun görülen zamanlarda, görülen
lüzum ve ilgiye göre önceden programlanıp uygulanır. Bu gibi
bölgesel konferansların görevsel işlevlerinin bir çoğu
Uluslararası Sekreterliğince karşılanır.
Bu gibi bölge
konferanslarına katılmak için bölge dışındakilerin
çağrılması için başka kulüplere özel olarak davet edilme
veya duyuru yayınlama gibi girişimler yapılmaz, ama,
dünyanın her tarafındaki Rotaryenlerin bu gibi bölgesel
konferanslara katılmaları memnunlukla karşılanır. Bir başka
bölgenin bölgesel konferansına katılmak her Rotaryen için
eşi bulunmaz bir fırsat, keyifli bir deneyim, yeni
dostluklar fırsatıdır. Bu da Rotary'nin uluslararası
düzeydeki dostluk ve arkadaşlık için bulunmaz fırsatlarından
biridir.
ULKELERARASI KOMİTELER
Iki komşu ülke olan Fransa
ile Almanya arasında 1931 yılında bir işbirliği komitesi
kuruldu ve bunun adına "Petit comite" yani "küçük komite"
denildi ve amacı bu iki ülke halkının birbirleri ile daha
fazla yakınlaşması ve kaynaşmasını sağlamak idi. Işte o
tarihten beri aynı yolu takip ettiler ve Avrupalı
Rotaryenler değişik ülkedeki Rotary kulüpleri ve Rotaryenler
arasındaki ilişkileri arttırmaya yönelik çalışmalar yapmak
için milli hudut-lar ötesinde işbirliği yapmaya yöneldiler.
Ulkelerarası Komiteler
şimdilerde dünyanın birçok yerlerinde dostluğu arttırmak ve
özellikle de Dünya Toplum Hizmetleri projelerinin
desteklenmesinde işbirliği yapmak; öğrenci mübadele
programlarını orgazine etmek ve bunun gibi çeşitli milletler
arasındaki anlayışı geliştirci faaliyetler düzenlemek gibi
işleri yürütmektedirler. Ulkelerarası Komitelerin
yetkilileri sık sık diğer ülkenin Rotaryenleri ve ailelerini
ziyaret ederek şehirlerarası toplantılar ve konferanslar
düzenlerler.
Bazı durumlarda,
aralarında çokca müsafe olan iki ülke arasında da
Ulkelerarası komite kurulur. Bunun amacı da, dünyanın
değişik yerlerindeki farklı ülkeler arasında eşleşen iki
ülke arasında dostluk ve iyi niyeti geliştirmek ve
güçlendirmektir. Ulkelerarası Komiteler kendi bölgelerinin
güventöru•• ~ıle daima yakın işbirliği halinde bulunur ve
hem bölgede hem de kulüpler çapında danışmanlık düzeyinde
işlev görür.
Ulkelerararası komiteler
hem Rotary hem de tüm Rota ryenler için Dördüncü Hizmet
Avenü'sü çizgisindeki sorumlulukları yerine getirmek için,
yani Uluslararası anlayış. iyiniyet ve dünyada barış
prensiplerini uygulamak için mükemmel bir fırsat yaratır.
R.I.B.I.
Tarihimizin enterasan
bölümlerinden biri Ingiltere ve Irlanda Uluslararası
Rotary'nin kuruluş hikayesidir. 1914 yılıda Rotary Atlantik
Okyanusu aşarak Avrupa Kıtasında İngiltere ve İrlanda'ya
doğru yayılmış ve Rotary Kulüpleri Uluslararası Derneğinin
bir şubesi olarak İngiltere Rotary Kulüpleri Derneği
kurulmuştu. Bu sırada devam etmekte olan birinci dünya
savaşı sırasında uluslararası bu kulüpler arasında pek fazla
bir iletişim kurulamamıştı. İşte bu nedenle İngiltere,
İrlanda ve birkaç Avrupa ülkesindeki Rotary kulüpler
toplanak biraraya gelmişler ve Ingiltere'deki Rotary
Kulüpleri Derneği olarak birleşmişlerdir.
Birinci Dünya Savaşı
bittikten sonra 1922 yılında yeni bir Uluslararası Rotary
anayasası benimsenmiş ve yeni bir prensip getirmişti. Bu
prensibe göre, bir ülkenin 25 den fazla kulübü bulunması
halinde orası bir "yöresel birim" olarak kabul edilmekte ve
o yörenin artık Uluslararası Rotary yönetimi kurulunda bir
temsilci bulundurmaya ve başka özel yetkilere sahip olma
durumu doğuruyordu. Dünyada Ingiltere ve Irlanda yöresi
birimi dışında bu ayrıcalıktan yararlanmak isteyen başka bir
yer olmadı, ve bu nedenle bu özel durum yalnızca Ingiltere
ve Irlanda Rotary kulüpleri için geçerli kaldı.
1927 yılında Uluslararası
Rotary bu yöresel ayırımcı kavramı tamamen ortadan kaldırdı
ve Rotary kulüplerini dünyanın değişik bölgelerine göre
teşkilatlanma prensibi benimsendi. Ama bu arada, daha
önceden kazanılmış haklar, öncelikler ve farklı durumlar
aynen muhafaza edildi ve kalıcılığı sağlandı. Böylece,
R.l.B.l. kısa adı ile anılan "Rotary İnternational in Great
Britain and lreland, İngiltere ve Irlanda Uluslararası
Rotary" kuruluşu kaldı. Çünkü bu sıfatı istemiş ve almış tek
yöre idi. R.l.B.l. ise halen, aynı bağımsızlığını devam
ettirmekle birlikte yine de uluslararası Rotary'nin
anayasasına bağlı, onun onayına tabii bir bağımsız kuruluş
olarak çalışmalarına devam etmektedir.
R.I.B.lin yönetim şekli
tamamen yalnızca Ingiltere ve Irlandaya özgü bir şekilde
yürütülmektedir ve gerek coğrafyası, gereksi dil gelenek ve
görevleri açısından yöresel özellikler taşınmaktadır. Tarihi
ilişkileri dolayısı ile, R.l.B.İ. diğer tüm Rotary
kulüplerinden az değişik yapısal özellikler taşır ama yine
de Uluslararası Rotary'nin tam bir üyesidir.
YASAMA
KONSEYİ
Rotary'nın ilk kurulduğu
yıllarda Uluslararası Rotary'nin anatuzuğu ve diğer yasal
hükümleri üzerindeki görüşmeler ve değişiklik teklifleri
müzakeleri ile bunların oylanarak kabulu işleri hep yıllık
konvansiyenlarda yapılırdı. Yıllık konvansiyon
toplantılarına iştirak eden kulüp üyeleri giderek çok
artınca her konunun bu yıllık toplantıda açıkca görüşülmesi
ve tartışılıp oylanması giderek zor olmaya başladı. Bunun
sonucu olarak 1924 yılında, yasallaşması istenen her tüzük
veya yasa değişikliğini müzakere edip teklifleri inceleme
için hukuk alt komisyonu işlevi görecek bir danışma kurulu
oluşturuldu ve bu kurula Yasama Konseyi adı verildi.
Sonunda, 1970 Atlanta
konvansiyonunda, oluşturulmuş olan bu Yasama Konseyinin
doğrudan Rotary'nin yasama veya parlementosunun bir uzvu
olarak faaliyet göstermesi esası benimsendi. Konsey üyeleri
her Rotary Bölgesinden bir delege ve bunun dışında gereği
kadar dışarıdan yardımcı büro personelinden oluşmaktadır. Bu
konseyin her üç yılda bir defa olmak üzere, Rotary
konvansiyon toplantılarından başka bir zamanda toplanarak
çalışmalarını yürütmesine karar verildi.
Bundan sonraki
toplantısını 2001 yılında yapacak olan bu konsey, Rotary ile
ilgili anatüzük, ve diğer yasal hükümierin değiştirilmesine
ilişkin tüm teklifleri incelemek, kanun maddeleri ve tüzük
hükümleri hazırlamak, ve Rotary politikası ve usulleri için
önerilen değişiklikleri kararlaştırıp yasallaştırmak gibi
görevleri yürütmekten sorumludur.
Teklifler herhangi bir
Rotary kulübü tarafından yapılabileceği gibi, bir bölge
tarafından veya Uluslararası Rotary yönetim kurulu
tarafından da yapılabilir. Konsey kararları kesinleşmeden
önce dünyadaki tüm Rotary kulüpleri tarafından yeniden
gozden geçirilebilir. Konseyin vermiş olduğu kararlar üye
kulüplerin en az yüzde 10'u tarafından kabul edilmeyip
itiraz edilir ise, o yasa maddesi yürürlüğe girmeden iptal
edilmiş sayılır.
Bu şekilde iptal edilen
yasal hükümler bir sonraki konvansiyonda son şekli verilmek
üzere görüşülüp müzakere edilir.
DÜNYA
DOSTLUK FAALİYETLERİ
Rotary'nin çok geniş
dünyasında çeşitli ırk ve milliyete mensup Rotaryenlerin
aynı hobileri, aynı uğraşları veya aynı rekreasyon
faaliyetlerden hoşlandıkları çok sık görülmüştür. Işte aynı
uğraş; hobi veya eğlenceden zevk alan ve aynı ilgili
alanında odaklaşan Rotaryenlerin biraraya gelerek gruplar
oluşturması teşvik edilir. Bu şekilde kurulan gruplara
verilen ad "World Fellowship Activities/ lnternational
Fellowships" yani, "Dünya Dostluk Faaliyetleri /
Uluslararası Dostluk"tur; ve amacı dostluğu arttırmak ve
özel boş zamanlarda yapılan uğraş ve eğlence / dinlence
deneyimleri birlikte paylaşmaktır.
Dünya Dostluk Faaliyetleri
konusunda öncü olan dostluk grubu Uluslararası Golf Dostluk
grubudur. Bu grup son 26 yıl içerisinde her yıl bir başka
ülkenin değişik şehirlerinde toplanmakta ve golf turnuvası
tertiplemektedirler. Bu gibi dostluk grupları kendi
faaliyetlerini tanıtmak ve promomosyonunu yapmak amacıyla
yıllık uluslararası konvansiyonlarda özel payyonlar veya
renkli köşeler kurarak tanıtım yapmakta ve bu şekilde
faaliyetlerini genişletip yeni dostlar edinmektedirler.
Dünya Dostluk Faaliyetleri
arasında en tutulan ve tanınan dallar: Pilotluk, amatör
radyoculuk, pul kolleksiyonculuğu, müzik, yatçılık,
karavancılık, kayak, teniz ve gezi gruplarıdır. Daha değişik
amaçlı dostluk grupları arasında ise soy bilim (genealogy),
eğlence araçları, buz hokeyi (curling), ağaç dikme, buharlı
tren yolculuğu, kaset kayıt ve dolaşma gibi grupları
sayabiliriz. Esperanto Dünya Dostluk gurubu tüm dünya
üzerinde bir tek dil konuşmaya özenenlerin meydana getirdiği
bir dostluk gurubudur. Yine bunlardan başka, avcılık,
balıkçılık, satranç, koşma, sağlık sporu ve eski para
kolleksiyonculuğu gibi gruplar kurulmuştur. Bu kulüplerin
birçoğu kendi üyelerine dağıttıkları yayınlar veya haber
bültenleriyle aralarında iletişim kurarlar.
Dünya Dostluk
Faaliyetlerine her Rotaryen katılabilir; yeter ki kendi ilgi
alanında bir dal bulabilsin. Bu gibi dostluk gruplarına
katılmakla Rotaryenler dünyanın dört bir yanında dostlar ve
hoşnut olacakları bir eğlence faaliyeti bulma imkanına
kavuşmuş olurlar.
ROTARY
DOSTLUK MUBADELESI
ilginç bir Rotary
faaliyeti ve Rotary Dostluk Mübadele programıdır. 1981
yılında New Horizons - Yeni Ufuklar komitesi tarafından ilk
olarak tavsiye edilen bu faaliyet Roteryenler ve eşlerinin
dünyanın bir başka ülkesindeki bir rotaryen ailesini ziyaret
etmesini teşvik eder ve programlar. Bu karşılıklı ziyaretler
ya kulüpten kulübe yada bölgeden bölgeye ziyaret esasına
dayalı olarak programlanır.
Esas fikir birkaç Rotaryen
ailenin bir başka ülkeye Rotary Dostluk Mübadelesi ile
gönderilmesidir. Sonradan aynı ziyaret karşı taraftan
yapılarak ziyaret iade edilmiş ve mübadele yapılmış olur.
Once başarılı bir iki deneyimden sonra bu Rotar~ dostluk
mübadele programı yerleşmiş ve artık devamlı olarak
uygulanan bir Rotary Programı olarak kabul edilmiştir.
Rotary Mübadelesi Programı
genellikle Rotary Vakfının grup çalışması mübadele pogramı
ile karşılaştırılıp ve birbirine benzetilir ise de aradaki
fark, bundan Rotaryen çiftleri ülke içi deneyimlerindeki tüm
giderlerin kendileri tarafından karşılanmasıdır. Bu öyle bir
programdır ki başka hiç bir kuruluş tarafından taklit
edilemez. Çünkü Rotaryenler diğer Rotaryenleri Dostluk
sevgisi ile kucaklar ve dostlara kapılar her zaman açık
tutulur.
Dostluk ve olağanüstü bir
tatil düşleyen Rotaryenler Rotary Dostluk Mübadalesi
programı hakkında daha fazla bilgi isteyip almalıdırlar.
Umulmadık bir Rotary dünyası sizi bekliyor olabilir.
ROTARY
GENÇ LİDERLER YETİŞTİRME PROGRAMI (RYLA)
Her yıl yaz aylarında
Rotary kulüpleri tarafından seçilmiş binlerce genç
Rotary'nin sponsorluğunda düzenlenen kamp ve seminerlere
katılmak üzere seçilirler ve bu kamp veya seminerlerin
yapılacağı Amerika Birleşik Devletleri, Avusturalya, Kanada,
Hindistan, Fransa, Arjantin, Kore ve daha başka ülkelere
gönderirler. Çok samimi bir arkadaşlık ortamında açık havada
yapılan bu toplantılarda seçkin ama farklı milletten 50-70
kadar genç kız ve erkek uygar bir tartışma ve fikir
alışverişinde bulunarak etkili hitab etme, liderlik eğitimi
alma ve tertiplenen çeşitli sosyal etkinlere katılma
imkanını bulurlar ve bu şekilde kişilik gelişimi, liderlik
ve iyi vatandaş olma vasıflarını kazanma amaçlı çalışmalara
doğrudan katılmış olurlar. Bu faaliyetin resmi adı "Rotary
Youth Leadership Awards (RYLA> - Rotary Genç İçin Liderlik
Eğitim Semineri" olarak tespit edilmiştir, ama genelde bu
programa camp Royal, Camp Enterprise, Youth Leaders Seminars,
Youth Conferences, yani Girişimcilik Kampları, Genç Liderlik
seminerleri, Gençlik Seminerleri, Gençlik Konferansı gibi
başka adlar da takılmaktadır.
İlk RYLA programlarının
uygulanmasına Avusturalya'da 1959 yılında başlanıldı.
Queensland eyaletinden bu ilk toplantıya seçilen gençler
İngiltere Kraliçesi Oueen Elizabeth ll'in yeğeni Prenses
Alexandria'nın Avustralya'ya yaptığı ziyarette bulunmak ve
onunla tanışmak imkanını bulmuşlardı. İştirakçı gençlere ev
sahipliği yapan Brisbane'li Rotaryenler ve genç liderlerin
yüksek nitelikli kişiliklerden çok etkilenmişlerdi. Nitekim,
bunu takip eden yıllarda her yıl böyle seçilmiş bu genç
liderler grubunun bir hafta boyunca sosyal, kültürel ve
eğitim faaliyetlerinde bulunmaları kararlaştırıldı. Bundan
sonra RYLA programı giderek ve Yeni Zelenda Rotary
bölgelerine yayıldı. 1971 yılında RYLA programı Uluslararası
Yönetim Kurulu tarafından Uluslararası Rotary'nin resmi
programı olarak kabul edildi.
ROTARY
KIRSAL HİZMETLER PROGRAMI
Rotary'nin dünya çapında
faaliyetleri arasında yeni bir program oldukça ilginç bir
faaliyettir. Rotary Kırsal Hizmetler adı erilen bu
faaliyetin başlangıcı, Uluslararası Rotary Başkana M. A. T.
Caparıs'in 1986 yılında uygulamaya koyduğu bir tür imece
yoluyla kendine yardım etme bilinci verilerek köylerin ve
köy toplumlarının kalkınmasını hedefleyen çalışmaydı.
Genellikle köylerde bir işgücü fazlası vardır. Köylülerin
boş zamanları çok olur ve ekim ve hasat dışı kalan zamanları
gizli bir işsizlik olarak bile yorumlanabilir. Buna karşın,
bu iş gücünü harekete geçirerek ve boş olan kadın ve erkek
köylülerin zamanını değerlendirecek toplum gelişmesine
yönelik faaliyetlerini yönetecek projeler ise pek
bulunmaktadır.
Rotary Köy veya Toplum
Gönüllüleri Birliği olarak adlandırılan bu gönüllü birlikler
Rotary kulüplerini sponsorluğunda kurulan ve belirli bir
konuda geliştirmeyi hedefleyerek kendi toplumlarına yardımcı
olmak isteyen Rotaryen olmayan kişilerin oluşturduğu bir
guruptur. Bu faaliyetlerde Rotaryen üyeler öncülük yaparak
gereken teşkilatlanmayı, teşviki ve bazı malzemeleri
sağlamakta Rotary Köy Gönüllüleri Birliği ise kendi
toplumlarına yardım için gereken insan gücünü ortaya
koymaktadırlar. Böylece işlerlik kazanan Rotary Köy Gönüllü
Birlikleri toplumda çok muhtaç bölgelerde hizmet yapabilme
imkanı veren çok yeni ve değişik türde bir hizmet projesini
gerçekleştirmiş olmaktadırlar.
Rotary Toplum Gönüllüleri
Birliği ise daha çok büyük şehirlerin aşağı gelir kesiminin
yaşadığı ve getto diye bilinen bölgelerinde kurulur ve orada
kendiliklerinden organize olmaktan aciz kişilerle birlikte
Rotaryenlerin sahip oldukları bilgi ve deneyim
birleştirilerek imece usulü ile toplum kalkınmasına yardımcı
olunmaya çalışılır.
Rotary Köy Gönüllüleri
Birliği dünyada yaşam kalitesini arttırıcı faaliyetler
kavramına çok yeni bir boyut getiren bir programdır.
ROTARY
GÖNÜLLÜLERİ
Onları mülteci
kamplarında, ücra kliniklerde, geçici hastanalerde ve ilkel
köylerde çalışırken görebilirsiniz. Çoğunluğu doktor ve
dişçi olmakla birlikte, toplumun tüm kesimlerinden gelirler.
Onlar Rotary Gönüllüleridir.
Rotary Gönüllüler Programı
Rotaryen'lere, Rotaract'lara vakıf mensuplarına açıktır.
Rotaryen olmayanlar bile katılabilir. Yurt dışında görev
almak isteyenler kendi bölgelerindeki sekreteryaya bir
Gönüllü Kayıt Formu doldurmalıdırlar. Aynı zamanda görev
yapmak istedikleri bölgedeki ev sahibi Rotary kulübünden de
bir gönüllü davetiyesi almaları gerekir. Gönüllü hizmet
ajanları ve özel ihtiyaçları bulmak için çeşitli kaynaklar
mevcuttur.
Rotary Gönüllüleri
programı kulüp ve bölge düzeyindeki meslek hizmetleri
şemsiyesi altında yürütülür. Katılımcılar minimum 1 ay görev
yapmaya istekli olmalıdırlar. Rotary Vakfı zaman zaman
Rotary gönüllülerinin hava ulaşım ücretleri ve mütevazi
geçim giderlerini karşılamak üzere fonlar sağlar.
Gönüllüler, hizmetleri için bir maaş ya da başka bir ödeme
almazlar. Rotary gönüllüleri zamanlarını ayırmak ve
uzmanlıklarını sergilemek üzere 'I00'e yakın ülkeye seyahat
etmişlerdir.
INTERACT
Interact adı verilen
Rotary gençlik programı ilk olarak 1962 yılında Uluslararası
Rotary Yönetim Kurulu tarafından uygulandı. Ilk Interact
Kulübü Florida'nın Melbourne şehrinde kuruldu.
lnteract kulüpleri orta
eğitim çağındaki genç kız ve erkek öğrencilerin birlikte
çalışarak hizmet için
dünya dostluğu kurmak ve
uluslararası anlayışı yerleştirmek amacıyla çalışma
imkanları sağlar.
Kelimenin türetilmesi
şöyle olmuştur. Uluslararası demek olan lnternational
kelimesinden kısaltılmış olarak "Inter" alınarak, hareket
anlamına gelen action kelimesin "act" bölümü kısaltılarak
alınmış ve ikisinin birleşmesinden "lnteract" kelimesi
türetilmiştir. Kurulan her 'lnteract" kulübünün bir Rotary
kulübü sponsorluğunda kurulması ve o kulübün gözetiminde
çalışması esastır. Kulüp faaliyetleri okullarına, topluma ve
dünyaya hizmet edecek projeleri içermesi şarttır.
Bugün tüm dünyada 3300'den
fazla sayıda kurulmuş interact kulübü ve bunların da 74
değişik ülkede 75.000'den fazla üyesi bulunmaktadır.
lnteract üyesi genç öğrenciler bu çalışmaları ile öncelikle
liderlik konusunda deneyim kazanmakta ve hizmet projeleri
yürütme ve uygulamada pratik bilgiler edinmektedirler. Bunun
sonucu olarak başkalarına yardım etmenin mutluluğunu
yaşarlar.
lnteract kulüplerinin
büyük amaçlarından bir tanesi de, tüm dünya gençliğinde daha
büyük bir karşılıklı anlayış ve iyiniyet oluşturmak için
yeni imkanlar bulup çıkarmaktadır.
ROTARACT
1960'lı yıllarda
lnteract'ın kurulup başarıya ulaşmasını takip eden yıllarda,
Uluslararası Rotary Yönetim Kurulu taraından 1968 yılında
ROTARACT kuruldu. Bu yeni kuruluş yaşı 18 ile 30 arasında
olan genç kadın ve erkeklerin toplumda sorumlu birrer
vatandaş olmaları ve liderlik potansiyeline sahip kişilik
kazanmaları için kurulmuştu. Ilk kurulan Rotaract kulübü
Kuzey Carolina'da Charlotte Rotary Kulübü tarafından
kurularak onaylandı. 1995 yılı geldiğinde ise tüm dünya
üzerinde 114 değişik ülkede kurulu 5000'den fazla sayıda
Rotaract kulübü ve bunlara üye 113.500'den fazla genç
Rotaract bulunmaktadır.
Rotaract kulüplerinde
kabul edilmiş esas prensip; kişisel başarı ve toplum ilgisi
duymanın temelinde kişisel sorumluluğun yattığı gerçeğinin
önemini vurgulamaktadır. Her kulüpte, bir kişinin iş ve
mesleğindeki ahlak standartlarının yüceltilmesi amacıyla bir
yıllık yeni bir proje uygulatır ve buna sponsorluk yapar.
Rotaract kulüpler bu çalışmaları dışında uluslararası
anlayış ve iyiniyetli arttırıcı sonuçlara giden imkanlar
yaratır. Rotaractlar kendi toplumların, geliştirerek ve
yücelterek programlara ve sosyal faaliyetlere katılmaktan
memnun olurlar. Rotaract kulüpleri ancak kendilerine devamlı
olarak sponsorluk yapan, yol gösteren ve danışmanlık yapan
bir Rotary kulübü bulunduğu sürece faaliyetlerine devam
edebilir. Rotaract programlarının tüm faaliyet ve
projelerindeki çalışmaları belirleyen slogan şudur:
"Hizmetle Gelen Dostluk"
ROTARY'DEKİ DİGER İLKLER
- Rotary'de ilk"Yüksek
Başarı Odülü" 1969 yılında verildi. Bu ödül olağanüstü bir
uluslararası veya toplum hizmeti projesi yapan kulüplere
veriliyordu.
- Rotary'nin ilk lnteract
kulübü Floride'nın Melbuorne şehrinde 1962 yılında kurulan
kulüptür. Bu kulübün kurulması sonradan 88 ülkede kurulan
7200 kadar lnteract kulübünün kurulmasında öncülük etmiştir.
- Güney yarıküre
Rotary'nin ilk Konvansiyonu Brezilya'da Rio de Janerio
şehrinde 1948 yılında yapılmıştır.
- Rotary'nin
sloganlarından "4'lü Deney"in telif hakkı Rotary tarafından
ilk olarak Herbert Taylor Uluslararası Rotary Başkanı olarak
seçildi 1954 yılında tescil edildi.
- Rotary'nin ilk toplum
hizmet projesi 1907 yılında Şikago Rotaryenlerinin belediye
binasında bir Dinlenme Odası yapmak üzere kampanya
başlattıklarında gerçekleşti.
- ilk olarak 1964 - 1965
yılında Rotary Vakfı bir yıl içerisinde bir milyon doların
üzerinde bağış aldı. Şimdilerde ise yıllık bağış tutarı 45
milyon doların üzerindedir. 1917 yılından bugüne kadar
yapılan bağışların toplam tutarı yaklaşık olarak 750 milyon
dolara varmıştır.
- Rotary'de doğal afetlere
yardım amacıyla maddi yardımda bulunma teklifi ilk defa 1913
yılında İndiana'da Ohio'da meydana gelen sel felaketi için
yapıldı. Yapılan bağışın tutarı 25.000 dolar idi.
- Rotary'nin meşhur
sloganı "En iyi Hizmet Eden En Çok Yararlanır" ilk defa
Şikago konvansiyonunda 1910 yılında söylenmiştir.
ULUSLARARASI ROTARY GENEL SEKRETERLİĞİ
Uluslararası Rotary'nin
günlük çalışmalarını yürüten kişi olan Rotary genel
sekreteri Rotary'in en üst profesyonel memurudur. Genel
sekreter uluslararası Rotary'nin Yönetim Kurulu ve başkanına
karşı sorumlu olur, aynı zamanda Uluslararası Rotary
sekreterliğinde çalışan ve sekreterlik işlerini yürüten
yaklaşık 500 kişilik memur kadrosunun da başıdır.
Genel Sekreter
Uluslararası Rotary Yönetim Kurulunun sekreteri olarak
çalıştığı gibi Rotary Vakfının da yürütme ve mali işler
sorumludur ancak vakfın mütevelli heyetinin gözetim ve
deneyimi altında bu görevi yapar. Genel sekreter ayrıca tüm
Rotary komiteleri ve yasama konseyi ile bölge konferansları
ve yıllık Rotary konvansiyonunun sekreteridir. Genel
sekreterden Mektup/General Sekretary's Letter adlı haber
bülteni tüm dünya Rotary kulüplerine en son Rotary
haberlerini ulaştıran bir yayınıdır.
Genel sekreterlik
Uluslararası Rotary'nin yönetim kurulu tarafından en çok beş
yıllık bir süre için atanır ve genellikle bu süre sonunda
tekrar seçilir. 1910 yılından beri bu görevi yapanların
sayısı yedidir. Rotary'nin ilk genel sekreteri olan Chesley
Perry bu görevi 1910 yılında başlayıp 1942 yılına kadar
sürdürdü. Ondan sonra görev alan genel sekreter Phil Lovejoy
1942-1952 yılları arasında bu işi yürüttü. George Means 1953
- 1972 yılları arasında; Harry Stewart 1972 - 1978; Herb
Pigman 1979 -1986; Philip Lipdsey 1986 - 1990 yılları
arasında bu görevde kaldı. Spencer Robinson Jr. ise bu
görevi 1990-93 yılında yaptı. Şimdiki Genel Sekreter ise
Geoffrey Large 1995'den beri görev-dedi r.
Rotary tarihi süresince
genel sekreterlerin kişiliği, etkinlikleri ve yönetim
becerileri, tüm Rotary programları ve faaliyetlerini
yönlendirmek ve başarısını sağlamıştır.
ROTARY'DE
BAŞKAN SEÇİMİ
Her yıl, Uluslararası
Rotary'yi dünya çaşında temsil edecek başkanlığa seçin bir
Rotaryen başkan olarak seçilir. Bu başkanlık seçiminin ön
çalışmaları iki yıl öncesinden başlatılar. Once dünyanın tüm
bölgelerinden seçilen 15 kişilik bir aday gösterme komitesi
saptanır. Aday gösterme komitesinin seçebileceği bir adayın
daha önce Uluslararası Rotary'nin Yönetim kurulunda çalışmış
olması, çok geniş bir Rotary deneyiminin bulunması ve
dünyadaki Rotary liderleriyle çok yakın ilişkilerinin
bulunması gereklidir.
Aday gösterme komitesi,
Uluslararası Rotary'nin eski yöneticilerinin herhangi birini
başkan adayı olarak gösterebilir. Ancak aday gösterme
komitesinin üyeleri ve o sırada görev yapmakta olan
yöneticileri başkanlığa aday olarak seçilemezler. Rotary
kulüplerinden herhangi biri eski Uluslararası Rotary
yöneticilerinden başkan adayı olarak komiteye önerebilir.
Eylül ayında bu komite
biraraya gelir ve aralarında görüşerek başkanlık için aday
gösterilecek Rotaryeni seçmek için gerekli çalışmaları
yaparlar. Bu komitenin tesbit ederek aday seçeceği kişinin
adı tüm Rotary kulüplerine bildirilir. Aralık 1 tarihine
kadar herhangi bir Rotary kulübü yeni bir aday teklif etme
hakkına sahiptir. Ancak yapılacak bu aday önerisinin geçerli
olabilmesi dünyadaki tüm Rotary kulüplerinin yüzde biri
oranında, yani 250 kadar kulübün aynı adayı desteklemesi
gereklidir. Böyle bir durumun oluşması halinde seçim için
postayla oy istenir ve bunların sayımı yapılır. Eğer
kulüplerden başka bir aday önerisi yok ise, aday gösterme
komitesinin önerdiği başkan adayı, başkan adayı olarak ilan
edilir. Bu noktadan sonra, bu şekilde tesbit edilmiş olan
Rotaryen başkan ve eşi bir yıldan fazla bir süre bu
başkanlık için hazırlık yaparak geçirir ve kendi dönem
başlama tarihi geldiğinde tüm dünyaya Rotaryanlerin başkanı
olarak Uluslararası Başkan sıfatıyla Rotaryenlere hizmet
verir.
YILLARA
GORE ROTARY TEMALARI
1955 yılında Uluslararası
Rotary Başkanı A. Z. Baker, Rotary'nin önemsediği konuları
işleyecek ilk hizmet temasını "Kendi Ozkaynak>arımızı
Geliştirelim" diyerek ilan etti. 0 tarihten sonra gelen her
Rotary Başkanı, kendi dönemi süresi içinde işlenecek ayrı
bir temayı ortaya koydular. Bu temalardan en kısa ve özlü
olanı. 1961-62 yıllarında başkan olan Joseph Abey'in teması
idi ve bu sözcük "Act" yani, "HAREKETE GEÇ" diyordu. Yine
böyle tek bir sözcükten oluşan tema 1958 - 59 yılları dönem
başkanı Charles Tennet'in gösterdiği tema idi. "Serve", yani
"HİZMET ET" diyordu. 1968 - 69 dönem başkanı Kyoshi Togasaki
ise "Participate "yani" "KATIL" dedi.
1963 - 64 dönem başkanı
Carl Miller ise o günlerin çok popüler bir konusunu ilan
etti. "UZAY ÇAĞINDA ROTARY IÇİN TAKİP EDİLECEK YOLLAR". Yine
buna benzer zamana ayak uyduran konular, 1980-81 dönem
başkanı olan Rolf Klarich'in söylediği "Hizmet için vakit
ayırın" ve Wiliam Carter 1973-74 döneminde "HAREKET ZAMANI";
1966-67 dönem başkanı Richard Evnas "ROTARY İLE DAHA IYİ BIR
DUNYA" ve 1978-79 dönem başkanı Clem Renouf "HİZMET ETMEK
IÇİN İLERLEYIN" diyerek reklam van bir konuyu dile
getirmiştir.
Rotary başkanları "Köprü"
benzetmelerini çok sık kullanmışlardır. Orneğin 1959-60
dönem başkanı Harold Thomas "Dostluk Köprüleri Kurmak"
demiş; 1970-71 dönem başkanı William Walk "Farklıları
Köprüleyerek Birleştirin" 'Bu tema ülkemizde "ARAYI KAPATIN"
diye kullanılmıştır.> denmiştir. 1982-83 dönem başkanı
Hiroji Musakra ise "INSANLAR BİRDIR - TUM DUNYA İLE DOSTLUK
KOPRULERI KURUNUZ." diyerek insanlığı birliğe çağırmıştır.
1981-82 dönem başkanı Stan
McCaffrey dünya çaşında bir odaklama yaparak "DUNYAYA
ANLAYIŞ VE BARIŞ HİZMETİN-DE ROTARY" demiş; 1984-85 dönem
başkanı Carlos Censeco ise dünya Rotaryenlerini "YENİ HİZMET
ALANLARI KEŞVEDİNİZ" diyerek araştırmalara yöneltmiştir.
Başka yıllarda kimi zaman kişilikler ön plana çıkartılmış ve
1960-61 dönem başkanı Edd Mclaughin "SEN ROTARY'SİN" demiş.
1971-72 dönem başkanı Ernst Breitholtz "İYİ NİYET SENİNLE
BAŞLAR" demiş; 1985-86 dönem başkanı Ed Cadman "ANAHTAR
SIZSİZİN" demiştir. Sık sık Rotaryenler kulüpleriyle daha
fazla ilgilenmeye çağrılmıştır. 1983-84 dönem başkanı Bill
Skelton "ROTARY'Yİ PAYLAŞ - İNSANLARA HİZMET ET" demiş;
1967-68 dönem başkanı Luther Hdoges ise "ROTARY UYELİĞİNİZ
ETKİLEYİCİ OLSUN" diye yön göstermiştir. Ne var ki, söylenen
söz ve gösterilen yol ne olursa olsun; "GOZDEN GEÇİR VE
YENİLE"; "YENİ BİR BAKIŞLA BAK"; "HİZMET YOLUNUZU
AYDINLATSIN"; "İNSAN VARLIĞINI YUCELT" gibi Rotary dönem
başkanları tarafından verilen temalar daima Uluslararası
Rotary Başkanlarının tüm Rotaryenlere önemli bir yıllık
program ve görev vermiş olduğunu gösterir.
1986-87 dönem başkanı M.
A. T. Caparas ise bir umut alevi-ni yakarak şöyle söyledi;
"ROTARY UMUT GETİRIR".
1987-88 dönem başkanı
Charles KelIer'in görüşüne göre ise; "ROTARYENLER - HİZMET
İÇİN KENETLENİN KENDİNİZİ BARIŞA ADAYIN".
1988-89 dönem başkanı
Royce Abbey ise tüm Rotaryen dostlarına; "GUCUNUZLE ROTARY
VE GUÇ KATIN" diyerek sesleniyordu.
1989-90 dönem başkanı Hugh
Archer bizleri "ROTARY MUTLULUK GETIRSIN" diyerek hizmet
etmeye yönlendiriyordu.
1990-91 dönem başkanı
Paulo Costa; "İNANÇ VE COŞKU İLE
ROTARY'Yİ YUCELTİNİZ"
dedi.
1991-92 dönem başkanı olan
Raja Saboo ise, Tüm insanlığa ulaşmak için, "KENDINIZDEN
OTELERE BAKINIZ" demiştir.
Bu kitabın yazarı ve dönem
başkanı Cliff Dochterman 1992-1993 dönemi Rotrayenlerine
şöyle seslenmiştir.
"GERÇEK MUTLULUK
BAŞKALARINA HİZMET EDEBİLMEKTIR"
1993-94 Başkanı Bob Barth
"YAPTIKLARINıZ İNANIN, INANDIKLARINIZI YAPIN"; 1994-95'de
Bill Huntley ise rotaryenleri "DOST OLUN" sloganı ile teşvik
etmiştir. 1995-96 yılında Herbert G. Brown rotaryenlerden
"DURUST DAVRANALIM, SEVGİ İLE HİZMET VERELİM, BARIŞ IÇİN
ÇALIŞALIM" talep etmiştir.
SEÇİM
PROPAGANDASI YASAĞI
Uluslararası Rotary'nin
ilginç kuraliarından birisi de seçimler sırasında üyelerine
propaganda yasağı getirmesidir. Bu madde "Hiçbir Rotaryen
Uluslararası Rotary'de herhangi bir yere seçilmek amacıyla
kampanya yapamaz, oy isteyemez ve propagandada bulunamaz."
Bu madde Bölge Guvernörlüğü için geçerli olduğu gibi
Uluslararası Rotary'nin direktörlüğü başkanlığı ve diğer
seçim ile gelinen komiteler için de geçerlidir. Rotary
usullerine göre seçimlerde kişisel propaganda amacıyla
adayların ilan vermek, broşür, yazı veya mektup yazarak veya
başkasına yazdırarak seçim kampanyası yapması men
edilmiştir.
Bir Rotaryen, seçimle
gelinen herhangi bir Rotary görevine talip olup aday olma
isteğini duyduğu zaman, bu adaylığında kendisine oy
kazandırabilecek davranışlardan, konuşmalardan ve propaganda
türü yayınlar yapmaktan kaçınmalıdır. Adaylara ait bilgi
olarak sadece ve sadece Uluslararası Rotary'nin genel
sekreterliğince yazılan yazılarda adaylar için yazılan
bilgiyle yetinilecektir.
Bölge Guvernörlüğü veya
Uluslararası Rotary'nin direktörlü gibi seçimle gelinilen
bir makam için adaylığını koyan bir Rotaryen, kendisini
diğer adaylardan üstün olduğunu gösterir ve diğerlerine göre
kendisine avantaj sağlayabilecek davranış ve hareketlerde
bulunmamalıdır. Seçim propagandası ve kampanyası bu yasağa
rağmen yapılırsa, bu durum o adayın diskalifiye edilerek
adaylıktan çıkartılmasına neden olabilir.
Rotaryenlere göre önemli
olan husus, bir Rotaryenin geçmişte yapmış olduğu
hizmetlerin niteliği ve o makam için kendisinin uygunİuğudur
ve yapılacak bir seçimden önce şansını arttırmak için özel
bir çalışma yapmak veya reklam ve propaganda yolu ile yayın
yapıp seçim şansını arttırıcı davranışlara gerek
olmamalıdır.
ROTARY
VAKFININ BAŞLANGICI
Çok büyük projelerden
bazıları çok küçük tohumların uygun zemine ekilmesiyle
serpilip büyür. İşte Rotary Vakfının kuruluş ve gelişim
hikayesi böyle çok mütevazi bir başlangıca dayanır.
1917 yılında Uluslararası
Rotary Başkanı Arch Klump Atlantada Rotaryenlere hitaben
yaptığı bir konuşmada şöyle diyordu: "Dünyaya yaygın iyi
birşeyler yapmak istiyorsak, bunun için bağış kabul etmemiz
çok uygun ve yerinde bir istek olur." Dinleyen Rotaryenlerin
cevabı çok kibar ve olumlu olmuştu ilk başta, ama fondaki
birikim çok yavaş gerçekleşiyordu.
Bundan bir yıl kadar
sonra, ilk verilen ad olan "Rotary Bağış Fonu"nda Kansas
City Rotary Kulübünden yapılan ilk bağış geldi. Parasal
olarak bu sadece 26.50 dolardı ve 1918 yılı Kansas City
şehrinde toplanan konvansiyon organizasyonundan artan para
idi. Eundan sonraki yıllarda da küçük küçük bağışlar bunu
eklendi. Aradan altı yıl geçtikten sonra, bu fonda biriken
paranın tutarı 700 doları ancak bulmuştu.
Bundan on yıl kadar sonra,
1928 Minneapolis Konvansiyonunda Rotary Vakfı parasal
varlığı 50.000 doları buldu. 1937 yılında Rotary Vakfı 2
milyonluk bir hedef tesbit etti ama ne var ki, ikinci Dünya
Harbinin aniden patlak vermesi bu amaca ulaşmayı
imkansızlaştırdı, hedeften vazgeçildi.
1947 yılında Paul
Harris'in ölümü ile Rotary Vakfının bağış toplamak için yeni
bir devir de açılmış oldu. Rotary'nin kurucusu Paul Harris
anısına para ve hediyeler Vakıfa akmaya başladı.
İşte o günden sonra Vakıf
tam anlamıyla güçlenmeğe başladı ve "Çeşitli milletlerin
hakları arasında anlayış ve dostça ilişkilerin
geliştirilmesi" ne yönelik olarak bu soylu bağış iyice
yaygınlaşmaya başladı. 1954 yılında tek bir yıl içerisinde
bu Vakfı yarım milyon dolardan fazla bağış geldi. 1965'de
ise yapılan bağışların tutarı bir yılda bir milyon doları
bulmuştu.
İşte yukarıda söylediğimiz
gibi ilk başlarda çok küçük ve mütevazi bağışlarla başlayan
bu hareket giderek çok büyük bir Vakıf haline geldi ve
şimdilerde dünyanın her tarafında eğitim ve insancıl işler
için yılda 45 milyon dolardan fazla bağış Rotary Vakfında
toplanmaktadır.
ROTARY
VAKFI DAİMİ FONU
"Vakfa bugüne ya da yarına
ait birşey gibi değil, fakat gelecek yıllar ve nesiller
açısından bakmalıyız" sözleri Rotary Vakfı'nın babası Arch
Klumph'a aittir. Bu nedenİedir ki, Vakıf Daimi Fonu
Rotary'nin eğitim ve insancıl programlarının geleceğini
teminat altına almanın en önemli yolu olarak kabul edilir.
Daha önceleri (Dünya Anlayış ve Barışı için Vakıf) olarak
adlandırılan bu fona bağışlar gelecek için yatırım teşkil
eder. Nihayette, daimi fonun vakıf desteği için istikrarlı
ve güvenilir bir kaynak oluşturması ve böylece her zaman
asgari düzeyde bir program faaliyetinin garanti altına
alınması ve gelecekte yeni ve genişletilmiş programlara
imkan tanınması amaçlanmıştır.
Vakıf mal varlığı için de
daimi fona kayda değer bir katı ayıran ya da fona en az 1000
USD'lık nakdi bir bağış yapan herkesi özel olarak
ödüllendirir.
Bu tür kişiler Rotary
Vakfı bağışçıları olarak tanımlanır. 1995 yılında bütün
dünyada 18.000.-den fazla bağşı mevcuttu.
İYİNİYET
ELÇİLİĞİ BURSLARI
1947 yılında, dünyanın 11
değişik ülkesinden seçilen 18 genç erkek öğrenciye bir başka
ülkede bir yıl süreli eğitim bur-su Rotary Vakfı tarafından
sağlanmıştı. Yapılan bu ilk eğitim bursu ile dünyanın en
yaygın eğitim bursu programı başlatılmış oldu.
Başlangıcından beri, Rotar
Vakfı burslarının özelliği, uluslararası anlayış ve iyiniyet
oluşturma amaçlı olmuştur. Yani başka ülkelere burs
sağlanarak Rotary aracılığı ile gönderilen öğrencilerin bir
akademik derece, diploma veya sertifika alması şartı
olmaksızın bir iyiniyet elçisi olması amacı ön planda
tutuluyordu. Buradaki düşünce, Rotary burslu öğrencilerin
çeşitli ülke insanları arasında dostluk ilişkilerini
güçlendirmektir. Bu nedenle, burs verilen kız veya erkek
öğrencilerden, gittikleri ev sahibi ülkede ve eğitim
gördükleri okullarda "İyiniyet Elçisi" gibi davranmaları
istenir.
1947 yılında gönderilen 18
adet Rotary burslu öğrenci ile başlayan bu güzel amaçlı
girişim ile bugüne kadar dünyada 125 değişik ülkeden 25.000
kadar öğrencinin Rotary Vakfı tarafından öğrenim bursu almış
ve bir başka ülkenin evsahipliği ile öğrenim görmüştür.
Bursu alan öğrencileri 105 değişik ülkedeki Rotaryenler ev
sahipliği yapmışlar. Şimdilerde ise, 1000 kadar öğrenciye
verilen bu burs ile öğrencinin yol giderleri, yaşam ve okul
giderleri 18.000 dolara kadar karşılanmaktadır.
Başlangıcından beri Rotary Vakfı 242 milyon dolardan fazla
bir miktarı eğitim amacıyla harcamıştır.
1994-95 Rotary yılından
itibaren Rotary Vakfı iki yeni tip bursu uygulamaya
başlamıştır. Bunlar birden ziyade yıl için verilen burslar
ile üç veya altı aylık verilen kültürel burslar olup bu
burslar yabancı bir lisanı öğrenme, geliştirme amaçlıdır.
Rotary Vakfının vermekte
olduğu eğitim amaçlı bursların geleceğe yönelik çok değerli
bir yatırım olduğunun bilincinde olan Rotaryenler bu
girişimin sonucu olarak dünyaya daha büyük bir karşılıklı
anlayış ve iyiniyetin oluşmasında bu bursların çok önemli
adım olduğunu çok iyi bilmektedirler.
AFET
YARDIMLARI PROGRAMI
Dünyanın herhangi bir
bölgesi bir tabii afete maruz kaldığında, çok mümkündür ki,
saatler içinde, ümitsiz afetzedelerin acılarını
dindirebilmek için, Rotary Yardım Programı çalışmaya başlar.
Muhtemelen 5.000.00.-USD'a kadar mütevazi bir yardım, R.l.
Başkanı tarafından derhal, hortumlar, depremler, su
taşkınları, yangınlar ve diğer felaketler neticesinde evsiz
kalmış insanlara ulaştırılır.
İlk bağ ışı takiben,
sekreterlik geleneksel olarak tüm dünyadaki Rotaryen'lerin,
parasal, malzeme, giyecek, yiyecek, ev araç ve gereçleri
gibi bağışlarda bulunabilecekleri, yardım çağrısını yapar.
Afet bölgesindeki Rotary bölge ve kulüplerine ilave
yardımların ulaştırılması genellikle bir kaç ay devam eder.
Rotary Vakfı mütevelli
heyeti tarafından, felaket anında küçük bağışların derhal
yapılabilmesinin mümkün olması için, bir "Rotary Afet Yardım
Fonu Kurulmuştur". R.l. Başkanı, doğrudan felaket
bölgesindeki bölge guvernörü aracılığı ile çalışarak,
yiyecek, battaniye, çadır ve ilk yardım malzemesi gibi acil
ihtiyaçların karşılanabilmesi için harekete geçer.
Afet Yardım Fonu, dünyada
iyi niyet ve anlayışı tesis edebilmesi için Rotary Vakfına
armağan edilmiş çok değerli oluşumlardan biridir.
(GSE) GRUP
İNCELEME PROGRAMLARI (GİM)
Rotary Vakfının en popüler
en yararlı programlarından biri iş adamları grubunun
inceleme amaçlı gruplarının mübadele programıdır. 1965
yılında Kaliforniya ile Japonya bölgeleri arasında yapılan
ilk mübadeleden sonra, şimdiye kadar toplam 5500 grupta
25.000 kadar işadamı ve meslek sahibi erkek ve kadına bu
program ile eğitsel deneyimler verilmiştir. Kısaca GSE/GIM
programı olarak anılan bu mübadele programında iki Rotary
bölgesi birbirleriyle eşleşerek karşılıklı olarak
birbirlerine inceleme grupları gönderirler. Son 25 yıl
içerisinde Rotary Vakfından bu GSE/GIM programı için 42
milyon dolar kadar bir para ayrılmış ve fiilen harcanmıştır.
GSE Programını çekici
kılan unsurlardan bir tanesi, ziyaret eden grubun üyelerinin
karşı bölgedeki Rotaryenler ve aileleri ile tanışıp
konuşmaları ve birlikte bir süre yaşamaları ve bunları çok
sıcak bir dostluk ortamında ve misafir - ev sahibi
ilişkileri içinde yapma fırsatını bulabilmeleridir.
Başlangıçta sadece erkeklerin katılabileceği bu gruplara
şimdilerde hem erkekler hemde kadınlar katılmaktadırlar.
Meslek ve iş sahiplerinden
oluşan bu gruplar gittikleri ülkede ve bölgedeki
çiftlikleri, okulları, sanayi tesislerini, ticari kurumları
ve devlet dairelerini ziyaret ettiklerinde kendi ülkelerinin
"İyiniyet Elçileri" gibi temsil ederek bir tanıtım görevini
yerine getirmektedirler. Kendi ülkelerinin ziyaret ettikleri
gibi ziyaret ettikleri ülkenin halkına ve toplumunu da
tanıtmış olurlar. Böylece başlıyan yakın temas sonucunda çok
büyük ve bitmeyen dostlukların doğduğu çok olmuştur.
Gerçekten de Rotary'nin
Grup İnceleme Mübadele Programı <GSE/GİM) çok sayıda
Rotaryene yeni bir dünya anlayışı kazandırmış ve bunu elde
etmenin çok zevkli, pratik ve anlamlı bir yolunu vermiştir.
SAĞLIK,
AÇLIK, İNSANLIK YARDIMLARI (3-H) PROGRAMI
1978 yılında Rotary çok
kapsamlı bir hizmeti dünya çapında başlattı ve bu hizmetle
dünyada Sağlık, Açlık ve insanlık için kutsal bir savaş
açmış oldu. Kısaca 3-H adı ile anılan bu program tek tek
veya ufak bir gurup kulübün birleşip çözemeyeceği büyük bir
dünyü sorununa, büyük çaplı bir hizmet organizasyonu ile
cevap vermek için yapılmış programları içeriyordu.
1995 yılına kadar 137 adet
değişik 3-H projesi onaylanarak 52 ülkede bunların
uygulanmasına geçildi. Bunların tahmini giderleri 37 milyon
dolar tutmaktaydı. Bu projelerin esas amacı dünyanın her
tarafındaki çeşitli ulus ve halkının sağlık durumunu
iyileştirmek, açlığı önlemek ve insanlar arasında insani,
kültürel ve toplumsal gelişmeleri arttırmak idi. Sonuç
olarak dünyada istenin hedef, Rotary'nin ana prensiplerine
uygun olarak dünyada uluslararası anlayışı, iyiniyeti ve
barışı geliştirmektir.
İlk 3-H projesi
Filipinlerde 6 milyon kadar çocuğun Çocuk Felci olarak
bilinen Polio'ya karşı aşılanması projesi idi. Zamanla, 3-H
projesi ilerledikçe dünyanın gelişmekte olan bölgelerindeki
insanlara yardımı amaçlayan yeni programlar eklenmeye
başladı. Şimdilerde, çeşitli ülkelerde 100 milyondan fazla
küçük çocuğun yaygın bir aşılama kampanyası ile
aşılanmasından başka olarak, daha iyi beslenme programları,
mesleki eğitim, geliştirilmiş sulama projeleri ile tarım
ürünlerinin arttırılması, çocuk felcine yakalanmış sakat
kişilerin rehabilitasyonu ve bunun gibi, gelişmiş ülkelerde
halk çoğunluğunun yararına olan bir takım programlar
uygulamaya konuldu.
3-H programı altında
uygulanan tüm bu projelerin mali giderleri Rotary Vakfına
gönüllü olarak bağışta bulunan Rotaryenlerin verdikleri
paralarla karşılanmaktadır. İleriki yıllarda, şimdi
uygulamakta olan bu 3-H programının Rotary'nin en iyi hizmet
faaliyeti olduğunun anlaşılacağı kesindir. Rotaryenler
ihtiyaç ve mahrumiyet içinde olan insanlara, on insanlar
dünyanın neresinde olursa olsunlar koşarlar, ilgi
gösterirler ve önemserler.
EŞLEŞTİRİLMİŞ BAĞIŞLAR
Rotary Vakfı
programlarından bir başkası da, uluslararası hizmetlerin
yürütülmesinde çeşitli kulüp ve bölgelere yardımcı
olabilecek Eşleştirilmiş Bağış prognamıdır. 1965 yılından
beri, dünyanın çeşitli 135 ülkesinden, harcama tutarı 23
milyon doları geçen 3700 kadar bağış bu projelerin
gerçekleştirilmesi amacıyla toplanmıştın.
Bu proje için en az Rotary
Vakfının tayin ve tesbit etmiş olduğu miktar kadar bir
bağışı kulüp veya Bölge kendi üyelerinden bağış olarak
toplamalıdır. Bu gibi bağışlar toplandıktan sonra, bunlar
dünyanın çeşitli yerlerindeki önemli ihtiyaçları karşılamak
amacıyla kullanılmaktadır. Yapılan hizmetler arasında,
hastahanemelere yatak ilavesi veya alet alımı, okul
programlarının geliştinilip donatılması, su kuyusu açmak,
özel bakıcı gerektiren bedensel özürlülere yardım, yetimler
yurduna gelir kaynakları sağlamak, sağlıkla ilgili kurumlar
kurmak ve dünyada açlık ve fakinliğin egemen olduğu
bölgelerde yiyecek dağıtmak, ilaç dağıtmak ve benzeri
uluslararası toplumsal hizmetler vermek sayılabilir.
Yapılan bağışlar bazen
20.000 dolar tutarındaki projeler için, bazen de 50.000
dolar kadar büyük projeler için olabilmektedir. Ama çoğu
5.000 ile 10.000 dolar arasındadır.
Eşleştinilmiş bağışlar
hiçbir zaman bir bina yapımında kullanılmayacağı gibi
başlatılmış bir başka program veya bitmiş bir başka program
için kullanılmaz. Bu programı yürüten ve sponsorluğunu
üstlenen kulübün de programa maddi katkıda bulunması
gereklidir. Yapılan yardımlar kişilere değil,
yaygınlaştınılmış olarak ihtiyaç sahiplerine eşit olarak
verilmesi öngörülün.
Eşleştinilmiş Bağışlar
Rotary vakfının çok anlamlı bir programıdır ve Rotary
kulüplerinin, başka ülkelerdeki muhtaç kişilere hizmet
götürme projelerinin destekleyicisi olma yolunda önemli bir
teşvik unsurudur. Bu program dünyada karşılıklı anlayış ve
iyi niyet duygusunu Rotary Vakfının amaçları doğrultusunda
arttıran gerçekçi bir programdır.
CARL. R
MILLER ARAŞTIRMA BAĞIŞLARI
Rl'ın 1963-64 yılı Başkanı
merhum Carl P. Miller en alt düzeyde başarılabilecek
insancıl faaliyetlere büyük inanç duyan bir kişi idi. Kendi
görev süresi içinde başlatılan Eşleşmiş Kulüp ve Bölge
Programı aracılığı ile Rotaryenleri <halktan halka> temaslar
yolu ile bir başka ülkede hizmet fırsatları bulmaya teşvik
etmiştir. Kulüplerin ve bölgelerin eşleştirilmesi Dünya
Toplum Hizmeti'nin önemli bir unsuru haline gelmiştir.
Başarılı bir gazete
yayıncısı olan Carl eşi Ruth ile birlikte, Carl R Miller
araştırma bağışı programını oluşturmak üzere Rotary Vakfı'na
cömert bir bağışta bulunmuştur. Araştırma bağış-ları, bir
uluslararası hizmet projesi geliştirilmesi için gerekli
seyahat ve diğer masraflar için 3.000.-USD'a kadar para
ayırmak suretiyle, kulüpler ve bölgelerin uluslararası
faaliyetlerini canlandırmayı amaçlamıştır. Bir Carl Miller
bağışı projenin kendisini finanse etmez, bunun yerine
projeyi sonuçlandırmaya götürecek ön aşamalar için gerekli
<halktan halka> teması destekler. Rotary Vakfı tarafından
Ağustos ve Şubat aylarında olmak üzere yılda 2 defa verilen
bu özel bağışı kazanmaya sadece kulüpler ve bölgeler ile
kulüp ve bölge grupları hak kazanabilir.
POLIO PLUS
Polioplus, dünyada yaygın
bir halde var olan poliomyeletes (Çocuk Felci) hastalığına
karşı çocukları aşılamak amacıyla yapılan yaygın bir aşılama
kampanyasıdır. Programın adında Pohc ve artı anlamında Plus
ile birlikte kullanılmasının nedeni, bu aşı ile çocukların
yalnız Çocuk Felcine karşı değil, beş ayrı ölümcül hastalığa
karşı da etkili bir aşılama kampanyası olmasındandır.
Bu program 1985 yılında
önceleri sadece bir fon yaratmak için başlatılmıştı. İlk
hedef 120 milyon dolarını toplanmasıydı. 1988~ yılına
gelindiğinde dünyadaki Rotaryenlerin bağış ve taahhütleri
toplamı 219 milyon doları bulmuştu. 1995 yılına gelindiğinde
toplanan paranın tutarı 246 milyon doları aşmıştı. Bu fon
ile kalkınmakta olan ülkelerdeki çoukların sağlığını korumak
için gerekli görebilecekleri aşıyı istediklerinde, Rotary
Vakfından en az beş yıllık ihtiyacı karşılayabilecek kadar
aşı stoku Rotary Vakfında bulundurulabiliyordu. Talepte
bulunan yaklaşık 100 ülkeye aşı bağışı yapıldı. Böylece 181
milyon dolar üzerinde bir para aşı için aşının kalitesini
yükseltmek için harcandı.
1988 yılında, Dünya Sağlık
Teşkilatı <WHO> dünya çapında bir savaş başlatarak 2000
yılına kadar dünyadan çocuk felci hastalığını kaldırmayı
hedefledi. Bu amacı benimseyen Rotary 2005 yılında 100.
yılını Pohio'suz bir dünyada kutlamayı kendine amaçlamış
bulunmaktadır. Bu tür bir hastalığın dünya yüzeyinden
tamamen silinmesi gerçekte çok güç olacak gibidir; (dünyada
bir tek çiçek hastalığı mikrobunun kökü kurutulabilmiştir>
ve çok masraflı bir savaştır. Polio'nun dünya yüzeyinden
tamamen silinmesi işi tüm dünya toplumlarına 2 milyar dolara
mal olabileceği hesaplanmıştır. Böyle bir savaşın dünyadaki
tüm insanları kapsayacak biçimde başarıya ulaşabilmesi için
çocukların tek tek aşılanması, şüpheli her vakanın mutlaka
sistemli olarak bildirilmesi, hastalığın yaygınlaşma meyli
göstermesi halinde insanların hepsinin aşılanması ve bir
laboratuvar ağı kurularak hastalığın her safhasını kapsamlı,
bir şekilde takibi gereklidir. Bu büyük savaşta Rotary tek
başına değildir ama Rotary bu hizmeti vermek için halkla,
devletlerle ve Dünya Pan American Health Organization ile
UNİCEF ve benzeri sağlık örgütleriyle birlikte, elele ortak
olarak savaşacaktır. Rotary'nin sağladığı "incan gücü"
bizlere "elele" çalışma yeteneği verir. Gelişmekte olan
ülkelerdeki Rotaryenler binlerce saatlik mesailerini ve
sayılamayacak kadar çok hediye bağışlarında bulunarak
ülkelerindeki çocuk felcine karşı savaşta öncülük
yapmışlardır.
Dünyada hiçbir resmi
olmayan kuruluş PohioPlus kadar büyük çapta hizmet
vermemiştir. Gerçekten de, bu program dünyanın şimdiye kadar
görmüş olduğu en büyük insani hizmettir. Her Rotaryen bu
başarıdan gurur duymaktadır.
ROTARY'NİN
BARIŞ PROGRAMLARI
Rotary Vakfının özel bir
programı ilk olarak başlatıldığında buna "Rotary Barış
Forum"u adı verilmişti. Dünyada genel barışı ve karşılıklı
anlayış düşüncesini arttıracak bir merkez veya eğitim
programının başlatılması 1982 yıllarında Yeni Ufuklar
Komitesi ve Dünya Anlayış ve Barış Komitesi toplantılarında
görüşülmekteydi. 1984 yılında Rotary Vakfının Yeni
Programlar Komitesinde de yine bu konu derinlemesine
araştırılmıştı.
Rotary Barış Programı
aslında Rotary'nin resmi olmayan ancak dünya çapındaki insan
gücü kaynağını, dünyadaki çeşitli milletlerin aralarında
anlaşmazlık olabilecek konular için eğitsel programlarla
çözüm üreterek kullanmak ve genelde dünyada barış kalkınma
ve iyi niyetli arttırıcı faaliyetler ve etkinlikler yapmak
gibi küresel barış ruhunu yüceltisi bir anlam taşır. Bu
programın kapsamında seminerler tertiplemek, yayın ve
konferanslar yoluyla duyuru yapmak ve böylece küresel
diyalog başlatarak dünyada barış ve anlayış için yeni
yaklaşımlar yaratmak vardır.
Rotary Vakfının mütevelli
Heyeti tarafından seçilen bazı belirli Rotary Barış
Programları vardır. Bu gibi Barış programlarının bir çoğu
başkanlık konferansı ile birlikte uygulanmaktadır.
PAUL
HARRİS DOSTLARI
Rotary'de Rotary Vakfına
gönüllü olarak bağış verilmesini arttı rma yolunda en önemli
adım 1957 yılında olmuştur. 0 Yılda Paul Harris Dostları
adına bir bağış kampanyası açılması ilk defa teklif
ediliyordu. Bu fena yapılan 1.000 dolarlık bağış yapma fikri
çok yavaş gelişiyordu. Ama 1970 yılına gelindiğinde bu fena
yapılan bağışlar birden popüler olmaya başladı. Ozellikle
Paul Harris Dostlarına verilen madalyalar, rozetler ve
gösterişli belgeler ile Rotary Fonuna dünyanın dört bir
yanından Rotaryenler ve Rotaryen dostları tarafından yapılan
bağışlar akmaya başladı.
Paul Harris Dostları fon
biriktirme kampanyası ile birlikte Dost Adayları üyeliği de
ihdas edilmiştir. Paul Harris Dostları olarak kabul edilmek
için bir defada 1.000 dolar bağışta bulunmak gerekirken,
önce 100 dolarlık bağış yapıp bunu sonradan 1.000 dclarak
tamamlama tahhüdünde bulunan üyeler bu süre içerisinde Paul
Harris Dostları sıfatını almazlar, ancak bağış toplamı
tamamlandığında asil olarak Paul Harris Dostlarına
katılırlar.
1995 yılına kadar toplam
470.000'den fazla Rotaryen bu anlamlı bağışı yaparak Paul
Harris Dostları olarak kabul edilmiştir. Bu gönüllü
bağışçılar ile 160.000 kadar Rotaryen de Dost Adayları bağış
programına yazılarak isimlerini Rotary Vakfının listesine
yazdırmışlardır.
Bu fena daha önce
verdiklerine ek olarak tekrar 1000 dolar bağışta bulunan
Paul Harris Dostlarına bunun sembolü olarak altın bir rozet
verilmektedir. Bu rozet'in üzerindeki her mavi taş,
bağışlanan 1.000 doları gösterir ve rozetteki bu mavi
taşların toplamı 5.000 dolara kadar çıkabilir.
Dünyada iyi niyet ve
karşılıklı anlayışın yapılanması ve gelişmesi için çok
çeşitli programlar üreten Rotary Vakfının yeni projeler
üretebilmesi için gereken maddi desteği sağlamada çok büyük
bir teşvik unsuru olan Paul Harris Dostlarına katılmak her
Rotaryenin gönlünde yatan bir idealdir.
DEGERLİ
HİZMET TAKDİRNAMESİ ve SEÇKİN HİZMET ODULU
Rotary Vakfının müteveli
Heyeti tarafından zaman zaman Rotaryenlere verilen iki tane
çok özel takdir belgesi vardır. Bunlar Rotary Vakfı
tarafından üstün hizmette bulunan rotary üyelerine
hizmetlerinin takdir edildiğini göstermek üzere verilen
belgelerdir. Rotary'nin verdiği belgelerden "Rotary Değerli
Hizmet Takdirnamesi", Rotary Vakfı programlarını geliştirme
yolunda belirgin ve özverili hizmette bulunan Rotaryen
üyelere verilir. Böylece, Vakfın amacı olan, dünyada yaşayan
insanlar arasında karşılıklı anlayış ve dostluk ilişkilerini
güçlendirme yolunda üstün katkıda bulunan bir rotaryen bu
belge ile takdir edilmiş olur.
İkinci ödül olan "Seçkin
Hizmet Odülü" ise, Rotary Vakfına çok daha geniş, kapsamlı
ve özverili olağanüstü hizmet veren ve bu hizmetleri
Bölgesel sınırları aşıp uzun süreli olarak devam eden
Rotaryenlerin hizmetlerini takdir için verilir. Seçkin
Hizmet Odülüne hak kazananlar, genelde, normal olarak
Değerli Hizmet Takdirnamesi almaya haz kazanmış, ancak
uluslararası anlayışı arttırma gayretleri devamlı olan
Rotaryenlerdir ve Rotary Vakfı tarafından onurlandırma
belgesi olarak verilir.
Bu seçkinlik göstergesi
olan belgeler kişilikli örnek bir hizmet sergileyen ve maddi
katkısı aranmadan bu davada Rotary Vakfına kendini adayan
kimselere verilmektedir. Genellikle bir yıl içerisinde bu
tür ödüle layık görülen kişilerin sayısı 50'yi geçmiştir.
Değerli Hizmet Takdirnamesi almaya hak zanan bir rotaryen
normal olarak aradan 4 veya daha fazla yıl geçmedikçe Seçkin
Hizmet Odülü'ne aday gösterilemez.
Rotary Vakfı Mütevelli
Heyetince bu ödüllere layık bulunmak ve böyle bir ödülün
alınması, herhangi bir Rotaryen için çok gurur verici bir
olaydır.
ROTARY'DE
HALKLA İLİŞKİLER
Tarihsel olarak
Rotaryenlere öğretilen bir efsane vardır. Bu inanışa göre
Rotaryenler yaptıkları işler ve ortaya koydukları eserlerle
anılmalı ancak bunu duyurma çabasına girmemelidir ve
Rotary'nin yaptığı iyi işler esasen kendini belli eder
düşüncesi hakimdi. 1923 yılında bir Rotary politikası olarak
benimsenen "Rotary'nin hiç bir faaliyeti reklam ve kendini
tanıtma amacıyla yapılmamalıdır" prensibi Rotary
kulüplerinin yaptıkları toplumsal hizmetlerin kimsele
duyurulmaması ve halkla ilişkiler konusunda girişimde
bulunmaması gerektiği gibi algılanmıştır.
Gerçekte, 1923'de kabul
edilmiş olan bu prensip beyani bir başka şekilde ifadesini
bulmuştur. Bunda da: "İyi yürütülmüş değerli projelerin
halka duyurulması Rotary etkinliğinin göstermesi" açısından
önemli görülmüştür.
1970 yılının ortalarında
ise daha modern bir halkla ilişkiler metodu benimsenerek
"Halkla ilişkilerin iyi olması, iyi bir duyuru faaliyeti ve
olumlu bir imaj yaratılması Rotary'nin amaçları için
yapılmalıdır ve gereklidir. Çünkü esas hedef karşılıklı
anlayışın gelişmesi, amaçlarının ve programlarının takdir
edilmesi, destek görmesi ve Rotary'nin insanlığa hizmet
ağının büyütülmesidir. Rotary'nin başarısı için aktif bir
halkla ilişkiler düzeni kurması çok yaşamsal bir önem taşır.
İyi yürütülmüş bir hizmet
projesi Rotary mesajının halkla iletilmesinde en etkili bir
araçtır. Rotary kulüplerinin başarı ile tamamladıkları bir
hizmet projesini halka duyurmak için her gayreti göstermesi
gerekir.
Rotary kulüpleri ve
Bölgelerinin yaptıkları toplumsal hizmet çalışmalarını uygun
yöntemlerle halka duyurup halkla ilişkilerini etkin hale
getirirken Rotaryenlerin unutmamaları gereken bir husus
Rotaryenlerin Rotary'nin toplumda yapmak istedikleri soylu
amaçla ve girişimler olmalıdır. Ancak, dünya Rotary hakkında
ne düşünür? Rotary dünya için ancak yaptıkları işler ve
gerçekleştirdikleri hizmet demektir. Bunu her zaman
hatırımızda bulundurmalıyız.
ROTARY
AMBLEMİNİN KULLANIMI
Uluslararası Rotary'yi
temsil eden işaretleri içeren ve Retary'nin sembolü olarak
kullanılan amblem ABD. patenet bürosunda hem bir ticari
marka olarak, hem de "hizmet markası" olarak tescil edilmiş
bulunmaktadır. Bu tescil ile aynı amblemin bir başkası ve
yetkisiz diğer kuruluşlar tarafından uygun olmayan biçimde
kullanımı önlenmiş olmaktadır. Rotary'yi sembolize eden bu
amblem hiç bir şekilde değiştirilmemelidir.
Rotaryenlerin bu amblemi
bir klapa düğmesi gibi takıp kullanmaları uygun olur.
Uluslararası Rotary Direktörlüğünün izni doğrultusunda bu
amblemin ceketlerde, kalemlerde, şapkalarda ve benzeri
kişisel eşyalarda kullanılması çok sık görülmektedir. Yine
aynı amblemin bir işaret ve tanıtım amacı ile Rotary rozeti,
bayrağı, yol işareti ve resmi evraklarda başlık olarak
kullanımı gayet doğaldır.
Rotary amblemi hiçbir
şekilde ticari amaçlarla kullanılmamalıdır. Yine bu amblemin
hiçbir şekilde bir politik kampanya için veya Uluslararası
Rotary tarafından tanınmayan bir başka ad veya amblemle
birlikte kullanılmasına izin verilmez. Rotaryen olan kişiler
işlerini attırmak amacı ile Rotary amblemini kişisel
kartvizitlerde, başlıklı firma kağıtlarında veya iş amaçlı
başka yerlerde kullanamazlar. Ayrıca, Rotary ambleminin
Rotaryenlerinin işyerlerinin kapılarında veya pencerelerinde
kullanılması uygun değildir.
Rotaryenlerin hepsinin
Rotary ambleminin gururla takmaları ve kullanmaları önemli
ve bunun sorumluluğunu duymaları gerekir. Yukarıda sıralanan
yasaklamalar ve kullanımına getirilen sınırlamaların amacı
Rotary ambleminin kötüye kullanılmasını önlemek ve bu
amblemin teşkilata her zaman için bir ayrıcalık işareti
sayılmasını sağlamak içindir.
,
ÖZEL
ROTARY GÜNLERİ VE TAKVİMİ
Rotary takviminde yılın
bazı ayları Uluslararası Rotary'nin önemli bazı
programlarının vurgulandığı ve uygulandığı özel aylardır.
- Her yılın Ocak ayı
Rotary'nin Tanıtım (Bilinçlendirme> Ayı'dır. Bu ay
içerisinde Rotary hakkında daha fazla bilgi edinme ve
çalışmalarını öğrenmek üzere toplumun ve üyelerimizin daha
çok haberdar olmaları için çalışmalıdır.
- Şubat ayı ise Dünya
Anlayış Ayı'dır. Bunun için Şubat ayının seçilmiş olmasının
nedeni 23 Şubat gününün Uluslararası Rotary'nin kuruluş
yıldönümü olmasıdır. Bir ay içerisinde Rotary kulüpleri özel
programlar düzenleyerek uluslararası anlayış ve iyiniyeti
arttırıcı etkinlikler yapmak; Dünya Toplum Hizmeti
projelerini dünyanın çeşitli yerlerinde yaygınlaştırmak gibi
faaliyetlere ağırlık verilir.
- 13 Mart gününe isabet
eden hafta ise Dünya Rotaract Haftası olarak kabul
edilmiştir. Bu hafta içerisinde Rotary kulüpleri ve Bölgeler
bazı projelerin Rotaract kulüpleriyle birleştirerek onların
çalışmalarına ışık tutarlar.
- Nisan ayı Rotary'nin
Dergi Ayı'dır. bu ay süresince Rotary kulüpleri "THE
ROTARIAN' adlı derginin ve bölgesel diğer Rotary
yayınlarının okunması ve kullanımını arttırıcı çalışmalarda
bulunurlar, programlar düzenlerler.
- Ağustos ayı Ustelik ve
Uyelik Geliştirme Ayı'dır. Bu ayda Rotary'nin büyüme
gereksinimi, yeni üyelerin araştırılması ve. yeni kulüpler
kurulması üzerinde durulur.
- Eylül ayı gençlik
ayıdır. Dünyadaki Rotary kulüpleri çocuklara ve gençlere
yönelik Rotary destekli programlara özel bir önem verirler.
Bir ay içerisinde kulüplerin çoğu gençlik mübadele
faaliyetlerine ayrı bir ilgi göstererek çalışmalarını bu
konuda yoğunlaştırırlar.
- Ekim ayı Meslek
Hizmetleri Ayı'dır. Bu ay içerisinde kulüpler tek tek her
Rotaryenin meslek ve iş yaşamlarının önemini vurgulayarak ön
plana çıkartırlar. Düzenlenen özel faaliyetlerle Meslek
Avenü'sü çalışmalarını arttırırlar.
- Kasım ayı Rotary'nin
Vakıf ayıdır. Çeşitli kulüpler ve bölgeler Rotary Vakfının
programlarına dikkati çekecek çalışmalar yaparlar. Bu
çalışmalar ile vakfa maddi destek sağlamak ve Paul Harris
Dostları için bağış toplamaya yönelik faaliyetler ve
duyurular yaparlar.
Bu özel aylardan her biri
Rotaryenler arasında bilgi arttırır.
ROTARY'NİN
YAYGINLAŞTIRILMASI
Her yeni bir günün on iki
saatinde yeni bir Rotary kulübü dünyanın bir yerlerinde
kurulup kaydını yaptırmaktadır. Bu olay halen dünyanın 180
ülkesi ve coğrafi bölgesinde bu hızla devam etmektedir. Bu
sürekli artış olgusu içinde sayısal olarak artan Rotary
kulüpleri, Uluslararası Rotary'nin dünya çapındaki
programlarının ve etkinliğinin yayılmasında çok önemli bir
unsudur. Rotary'nin temel prensiplerinin serbestçe
uygulanabileceği her yerde yeni Rotary kulüpleri
kurulabilir. Başarılı bir kulübün kurulup çalışmalarını
sürdürülebileceği her ortamda yeni bir kulüp kuralabilir.
Yeni bir kulübün
kurulabilmesi için o kulübün belirli bir "semt"te veya
açıkça sınırları belirli yerel bölge içinde yeterli sayıda
iyi karakterli, iş ve meslek adamının bulunması, o yörede
bir kulübün kurulması için yeterlidir. Teklif edilecek yeni
bir kulübün kurulabilmesi için o yörede en az 40 iş ve
meslek sınıfı ile en az 25 üye olmak isteyen kişinin olması
gereklidir. Bazı durumlarda mevut kulüplerden bir tanesi,
kendi kulübün sınırlarını daraltarak yeni kurulacak kulüp
lehine feragatta bulunabilir veya aynı bölgeyi, kurulacak
yeni bir kulüple paylaşmayı kabul edebilir.
Yeni bir kulüp, kuruluş
aşamasında öncelikle kendi semti veya yöresinde bir
araştırma yaparak yeni kulüp kurmak suretiyle yaygınlaştırma
imkanlarını araştırmalıdır. Yeni kulüplerin kurulması
aşamasındaki kuruluş organizasyonları Bölge Guvernörünün
tayin edeceği bir temsilcinin nezaretinde yapılmalıdır. Yeni
bir kulübün kurulması sırasında istenilen hususlar Standart
Rotray Kulübü Ana Tüzüğünün yeni üylerce kabulü; meslek ve
iş sınıflandırmaları açıkça yapılmış 25 yeni üyenin
başvuruşu; kayıt için gerekli tescil ücretinin ödenmiş
olması, aday kulübün haftalık toplantılarını yapıyor olması
ve kurulan yeni kulübün açıkça belirleyen adının benimsenmiş
olması gereklidir. Bir aday kulübün resmen Rotary kulübü
olarak tanınabilmesi için o kulübün Uluslararası Rotary
yönetim kurulu tarafından onaylanması yani charter olayının
resmen kabul edilmiş olması şarttır.
Yeni kulüplerin kuruluşuna
yardımcı olup işbirliğinde bulunmak her Rotaryenin asii
görevi ve bulunmaz bir fırsatıdır. Hergün en az iki yeni
Rotary kulübünün dünyanın herhangi bir yerinde kurulmakta
olduğunu bilmek; bu yeni kulüplerin yarın ve ileriki
günlerin herbirinde devam edeceğini bilmek, dünyada Rotary
hizmeti ve Rotary düşüncesinin yaygınlaşmadaki hayatiyetinin
bir göstergesidir.